- F.
- Th.
- Bl.
- L.
I.
propr.
1.
wylanie (wody); effusio (aquae).
Glossa
Pol.
AGZ XIII p. 197 (a. 1446) : per diluvium seu d-em, vulgariter «visloyem» tue nove piscine ... arbores... subundasti.Cf. DILUVIUM et Słownik Staropolski s. v. wzloy. Occ. concr. fluvii rozlewisko rzeki; locus, quo fluvius super ripas effusus aquas deposuit
AGZ II p. 129 (a. 1447) : in eius fluvii d-bus, alias «w szloyoch» ... piscari.
Ib. p. 130 (a. 1447) : piscari ... ipsius fluvy Wrzessycza d-bus, vulgariter «w zesloyoch».Cf. INUNDATIO.
2.
rozchodzenie się, rozpraszanie (światła itp.); effusio, profusio (luminis, radiorum sim.)
VITELO Persp. p. 128 : est enim lumen supremarum formarum corporalium d-o per naturam corporalis formae etc.
Id. Opt. p. 309 : in quibus speculis concavis plus resultat reflexionum diuersitas et mirabilis d-o naturalium formarum.Ita saepius. Eodem sensu meton.
GOST. Th. fol. f IVa : scientia ... in talibus est luminis intellectualis emissio et eiusdem luminis in res scitas d-o, que scientia perfectissima est ... quia nihil recipit, sed per suam perfectionem diffundit et largitur.Cf. ib. fol. a IVa et a VIa .
3.
rozszerzenie, rozpowszechnianie; amplificatio, divulgatio
VITELO Opt. p. 309 : ut ex huius libri 6 d-e uia perquisitionis diuersi artificij pateat animę diligenti.
NIC. BŁ. Serm. I p. 212 : assignauimus ... similitudinem Ecclesiae ad vineam ... tamen pro aliquali aedificatione et d-e istius materiae hic solum nonnulla de duplici vinea subiungemus.Cf. AUnii p. 136 (a. 1501) ; MIECH. Chr. p. 276 .
II.
transl.
1.
de locis: rozległość, rozproszenie, rozrzucenie; vastitas, distantia, disiunctio
PommUrk IV p. 88 (a. 1303) : cum nec per solum archidiaconum tota diocesis ... propter sui d-em et latitudinem salubriter poterit gubernari eqs.
KodPol III p. 228 (a. 1350) : propter nimiam distanciam et d-em earundem parochiarum predicte ecclesie in Nepolomice eas iungimus.Ita saepius.
N. locut.
terrarum diffusio infecunda
i. q. terrae diffusae atque infecundae
DŁUG. Hist. I p. 46 : propter terrarum ... d-em infoecundam cogebantur novi cultores late diffundi.
2.
występek,wybryk; excessus, flagitium
ARect I p. 830 (a. 1536) : dominus rector auditis hinc inde propositis ... parcium volens eisdem precludere viam ad tales d-es, et ne essent scandalo studentibus ... mandauit, quatenus predicti baccalarii invicem reconciliarentur.