- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- A.
I.
propr. ozdobić, upiększyć;
ornare.
N. glossam Pol.
RFil XXIV p. 385 (saec. XV ex.ex) : «upiękrać» d-re.Occ. pokryć tynkiem; trullisare
AKap Sąd III p. 55 (a. 1486) : murator ... debet ... parietem ... supra hostium maius ... murare et d-re.Cf. DECORATIO.
II.
transl.
1.
dodawać blasku, wsławiać, uświetniać; illustrare, celebrare, ornare.
Syn.
illustrare
(*CodEp III
p. 577, a. 1451).
Constr.
a.
sq.
abl.
, v. gr.
organis (divinum officium :
ChrHP
p. 515
)
,
miraculis, signis et prodigiis (civitatem
de
s.
Stanislao
StSyn III
p. 24
;
*CodEp III
p. 577,
a. 1451)
;, carmine (festum :
CRIC.
p. 10, v. 7
),
item
aliquem summis laudibus (
SSrSil VIII
p. 85,
a. 1462)
, libellis (
IO. VISL.
p. 172, v. 20
). b.
sq.
de
*KodKKr I p. 47 (saec. XIII med.med) : qui rex ... gregem ouilis Dominici de insigni d-uit martyre Stanislao (cf. *DŁUG. Op. p. 139).
LiegnUB p. 65 (a. 1331) : de qua civitate ... nostri nominis titulus ... plurimum d-atur.Occ. abs. przynosić chlubę; decori esse (opp. deornare)
ArHist V p. 21 (a. 1408) : vita tam secularium quam regularium personarum ... plus modernis temporibus ... deornat quam d-at, plus scandalizat quam edificat.
2.
wyróżniać, obdarzać (przywilejami, godnością), wynosić (na jakieś stanowisko); extollere, decernere, ornare (honoribus, privilegiis sim., item virtutibus de Deo *CodEp III p. 423).
Syn.
adornare (
KodKrak
p. 234, a. 1458)
, fulcire (
KodPol II
p. 695,
a. 1346)
, privilegiare (
AKapSąd III
p. 104,
a. 1506).
Item
ecclesiam, civitates, villas (privilegiis
sim.
KodWp I
p. 111, a. 1228
et saepius
saec.
XIII—XVI), item
festum (indulgentiis:
AKapSąd III
p. 104, a. 1506).
Occ.
aliquem titulo
tytułować (w liście); honoris nomine appellare
URSIN. p. 116 : abbates ... et ... sacerdotes talibus in epistolarum tergo titulis d-bimus.Saepius part. perf. : wyposażony w coś; praeditus, v. gr. sapientia ( ArHist XI p. 150, saec. XII) , moribus et scientia ( ib. XII p. 328, saec. XIV) , regio decore ( CodEp II p. 246, a. 1430).
N.
libra
(de regione oppidi)
Visit. p. 5 (a. 1511) : circulus oppidi est d-tus libra seu pondere, propter quod ex aliis circulis ... totius civitatis ibidem ... lanam, sepum ... conducere opportet.