Ogólne
Pełne hasło
Więcej

DAMNOSUS

Gramatyka
  • Formydamnosus, dampnosus
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -a, -um
  • Część mowyprzymiotnik
Znaczenia
  • I. qui damnum infert, perniciosus.
  • II. pass.
  • I. qui damnum patitur.
  • III. iniuriosus, calumniosus?

Pełne hasło

DAMNOSUS s. DAMPNOSUS, -a, -um
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • L.
I. act. przynoszący szkodę, zgubny, szkodliwy; qui damnum infert, perniciosus.
Syn. et iuxta posita
dispendiosus ( KodMp I p. 81, a. 1263) , exitialis ( RHist III p. 195, a. 1510) , iniuriosus ( StPPP VI p. 206, a. 1523) , nocivus ( CodVit p. 1012, a. 1416) , perniciosus ( ArPrawn I p. 384, a. 1532).
Constr. abs. vel sq. dat.
Occ. krzywdzący, przynoszący niesłusznie szkodę; iniustus, qui cum alterius damno exercetur
ArPrawn VI p. 187 (a. 1554) : harum autem litterarum theloneorum censura committi debuit in quolibet districtu certis commissariis, qui videlicet revisione facta, quo locorum theloneum necessarium vel d-um sit, suam censuram ad cancellariam mittere debuerant (cf.
ib. infra in proximis comitiis ipsa thelonea iniusta vel moderari vel abrogari, iusta vero confirmari ... debuerant)
.
II. pass.
I. poszkodowany, stratny; qui damnum patitur.
N. de rebus: uszkodzony; laesus, ruptus, laceratus
StPPP XI p. 250 (a. 1468) : ipsi ... sepem viderunt ... quia nullum d-um est de eo et nullum damnum viderunt.
Constr.
a. sq. acc.
ZapSądWp p. 242 (a. 1405) : ego ipsam hereditatem solus exbrigaui et pro isto sum centum marcas d-us.
AGZ V p. 192 (a. 1456) : quodquod d-i essent prefati ... fratres ... tale in toto dampnum debet fore ... fideiussorum.
b. sq. in c. abl.
CodEp III p. 408 (a. 1492) : castra, quae prius teolonia recipiebant, recipient hec in aliis viis, ut non sint d-a in proventibus suis.
CorpJP II I p. 440 (a. 1519) : tunc iste proprietarius propter ... praesentiam suam in isto d-us esse debet.
2. zasługujący na potępienie; damnandus
DyplMog p. 52 (a. 1345) : dux ... quaesitis coloribus et occasionibus d-is et frivolis ... villam per uxorem ... mandavit occupari.
MATTH. Dial. fol. CXVIIb : malitiam aut negligentiam aut pigritiam tuam, que sunt cause irracionabiles et d-e.
Ita saepius.
3. iur. t. t. należny tytułem odszkodowania; qui recompensationis loco debetur
KsgMaz III p. 25 (a. 1434) : totidem dampni postea solvere se obligavit una cum pecunia capitali, sed hoc nullis composicionibus ... ipsum Paulum evadendo, nisi pa ratis pecuniis, tam capitalem quam eciam d-am pecuniam.
Ib. p. 50 (a. 1434) : Michael ... recognovit se teneri ... Mscislao ... quatuor sexagenas monete communis ... soluturas, si autem non solverit, extunc totidem dampni una cum pecunia capitali et penam L (i. quinquaginta ) ... solvere se obligavit et in eisdem pecuniis tam capitalibus quam d-is Mscislaus bona mobilia et immobilia ipsius Michaelis ... tenebit... tamdiu, quousque sibi ... dicta summa pecuniarum fuerit plenarie persoluta.
III. sensu parum perspicuo: krzywdzący, oszczerczy? iniuriosus, calumniosus?
StPPP II p. 126 (a. 1401) : Petrus ... actor contumax contra Nicolaum de Olewyn pro litera d-a.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)