Ogólne
Pełne hasło
Więcej

CULTUS-1

Gramatyka
  • Formycultus, culta,
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -a, -um -orum
  • Część mowyprzymiotnikrzeczownik
  • Rodzajnijaki
Znaczenia
  • I. propr.
    • 1. + ager, campus qui colitur.
    • 2. qui ab hominibus colitur, frequentatur,
  • II. transl.
    • 1. ornatus, pulcher.
    • 2. humanus, politus (de moribus, ingenio)
    • 3. iustus

Pełne hasło

CULTUS, -a, -um
  • F.
  • Th. (s.
  • v.
  • colo),
  • S.
  • Dc.
  • A.
I. propr.
1. ager, campus sim.: uprawny; qui colitur.
N. glossas Pol.
KodTyn p. 162 (a. 1382) : kmetones ... super agris c-is dictis «starzina».
AGZ XIX p. 5 (a. 1470) : quatuor stadia c-a alias «przasne» et quintum incultum in rubetis.
Opp.
incultus ( KodWp I p. 65, a. 1210 et passim, ]saec. XIII—XV). Part. perf.
loco
subst. culta,, -orum n. pola uprawne; agri culti.
N.
de homine: posiadający pole uprawne; cui ager cultus est
AGZ XVII p. 36 (a. 1470) : cesserit ... novem marcas ... census annui in hominibus bene posessis et c-is.
2. zamieszkany lub uczęszczany przez ludzi; qui ab hominibus colitur, frequentatur, v. gr. locus (syn. habitabilis: DŁUG. Op. p. 516 ) , strata (i. e. via ib. p. 227 ).
II. transl.
1. okazały, piękny; ornatus, pulcher. a. de rebus, praec. vestibus.
Syn.
pretiosus ( Tom. I p. 22, a. 1508) .
Opp.
hispidus ( DŁUG. Op. p. 223 ) , modestus ( VHedv p. 518 ) . b. de hominibus.
Syn.
elegans ( CRIC. p. 110, carminis explicatio). c. de abstr. , praec. sermone, stilo.
Item de artibus
( CRIC. in
Tom. III p. 201, a. 1514 : quas dotes naturae c-e ornarant artes et lingua diserta)
, litteris (
Inst. p. 108 : Panetius ... Scipionem ... litteris erudiuit c-ioribus
), ritu (
DŁUG. LibBen I p. 544 : ut populos ... rudes ... ad c-iorem ritum orthodoxum pertraheret
), cura (
id. Hist. I p. 111 : c-iori post haec puer Myeczslaw ... cura habitus est ac tam ministrorum quam suppellectilium ad eius ingenuam educationem duplicatus numerus).
2. kulturalny, pełen ogłady; humanus, politus (de moribus, ingenio).
Syn.
limatus ( DŁUG. LibBen I p. 261 ).
N. de homine
id. Op. p. 394 : vir ... c-us in moribus, vitae virtuosae et pudicae.
3. singulare: należyty; iustus
IusMet p. 187 (a. 1504) : tria millia florenorum ... auri puri et c-i ponderis.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)