Ogólne
Pełne hasło
Więcej

CREATURA

Gramatyka
  • Formycreatura
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -ae
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajżeński
Znaczenia
  • I. abstr.+ mundi creatio (mundi).
  • II. concr.
    • A. propr.
      • 1. id quod a Deo creatum est. Additur
      • 2. opus
    • B. homo, persona familiaris, fidelis

Pełne hasło

CREATURA, -ae f.
  • F.
  • Th. (rec.),
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • Ha.
  • N.
I. abstr. mundi et abs. : stworzenie (świata); creatio (mundi).
II. concr.
A. propr.
1. stworzenie, istota stworzona przez Boga; id quod a Deo creatum est. Additur Dei ( DŁUG. Hist. I p. 152 ).
Opponitur
Creatori (ex Vlg. Rom. 1, 25 VAdAnt p. 3 et saepius).
Definitur
a. adi. (pure, partim) corporalis (opp. spiritualis : WROCŁ. EpitConcl fol. s IIIa et saepius); rationabilis (rationalis : KodWp II p. 395, a. 1326 et saepius), simili sensu intellectualis ( BYSTRZ. Log. fol. c IIb), item humana ( PommUrk II p. 307, a. 1275 ; KodMp IV p. 231, a. 1426) . b. gen. explicativo
NIC. BŁ. Tract. fol. 8a : benedicat ipsum salem ... per illam orationem: exorcizo te c-a salis in nomine Dei.
Abs. dicitur praec. de homine, sed etiam de vino (
CRIC. p. 261, v. 5 : ave felix c-a, quam produxit vitis pura).
N. natura stworzenia; creati natura
MARTIN. OP. Serm. fol. 150a : Christus simplicitati sue c-am copulare voluit, secundum quam minor Patre dicitur.
Ib. infra assumpsit c-am penalitatibus obnoxiam Christus.
GŁOG. Alex. II fol. c Ib : prima rerum c-a est esse.
2. twór, dzieło; opus
KADŁUB. p. 27 : ludum te dicunt fortune, aut sui cuiusdam figmenti c-am.
ChrMP p. 489 : opifici non competere, ut suam veneretur c-am.
B. sensu latiore: istota, osoba; homo, persona
CodVit p. 1066 (a. 1431) : comitem Stampalie, c-am nobis gratam atque caram ... pleno recommendamus affectu.
*KodMp IV p. 392 (a. 1441) : deuote c-e, videlicet abbatissa et conuentus sororum ordinis s. Clare.
N. osoba zaufana; familiaris, fidelis
Tom. XV p. 723 (a. 1533) : volumus ut paternitas tua Ioannes Dantiscus tanquam c-a nostra (sc. Bonae reginae Poloniae ) ... operam det ... ut etc.
Praec. in formula
sanctitatis vestrae (devota, humilis, indigna) i. fere q. servus, famulus
MPVat III p. 304 (a. 1342) : supplicat sanctitati vestrae humilis c-a vestra Iaroslaus archiepiscopus Gneznensis.
Ztschr. XLV p. 347 (a. 1417) : devota sanctitatis vestrae c-a Wenceslaus ... in episcopum consecratus.
KodKWil p. 129 (a. 1428) : canonicatus ... quos ... c-a vestra Nicolaus episcopus Mednicensis ... obtinebat.
Ita saepius saec. XV, etiam de laico
CIOŁ. Lib. II p. 80 : sanctitati vestrae deuotissima c-a Zauissius Niger capitaneus.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)