Ogólne
Pełne hasło
Więcej

CONVENIENTIA

Gramatyka
  • Formyconvenientia, conveniencia
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -ae
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajżeński
Znaczenia
  • I. propr. conexio, coniunctio, concordia.
  • II.
    • 1. commoditas, oportunitas, copia
    • 2. consensus
    • 3. (compensationis) munera
    • 4. itineris expensae redditae, remuneratio

Pełne hasło

CONVENIENTIA s. CONVENIENCIA, -ae f.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • BJ.
  • Ha.
  • N.
I. propr. związek, zgodność z czymś; conexio, coniunctio, concordia.
N. glossam Pol.
RFil XXIV p. 366 (a. 1428) : c-am «szgodlnosczy».
Syn. et iuxta posita
commansio (infra 14), paritas ( DŁUG. Hist. I p. 470 ) , symbolum ( STOB. Parv. fol. F Va : elementa habentia simbolum seu c-am in aliqua qualitate); opp. differentia ( BYSTRZ. Log. fol. g VIIIa et saepius).
Constr.
a. abs. b. sq. gen. c. sq. ad:
Gramm. p. 202 (saec. XV) : causa, qua possit fieri euocacio, est c-a tercie persone ad alias duas personas.
NIC. BŁ. Serm. III p. 66 : nulla c-a siue commansio potest esse lucis ad tenebras.
d. sq. cum. e. sq. in c. abl.
VITELO Persp. p. 143 : similitudo duarum formarum ... est c-a illarum duarum formarum in aliquo.
Ib. p. 152 : colores mixti habent essentialem c-am in actu et hypostasi lucis.
Ita saepius. f. sq. inter :
GŁOG. Anim. fol. E IIa : inter indiuidua vni (sic ) et eiusdem speciei non esset realis et essentialis c-a.
Cf. BYSTRZ. AnalPr fol. a IIa.
II.
1. odpowiedniość, właściwość, dogodność; commoditas, oportunitas, copia
PommUrk III p. 124 (a. 1291) : damus licenciam secandi ligna in silua ... vbi possint lignorum c-am inuenire.
VHedv p. 535 : explorabat c-am temporum, aptitudinem querebat locorum.
Lites II p. 391 (a. 1389) : propter maiorem c-am ibidem, quam in primis locis, utrique parti emergentem.
N.
bonum convenientiae :
ArHist V p. 241 (a. 1332) : si non esset bonum c-e, nuncquam vellem huc venire ad communicandum (cf. ib. infra p. 247)
.
2. zgoda; consensus
*Somm. I p. 927 (a. 1259) : predia ... decimas de nostra c-a ... ecclesiae dedit.
3. usługa (wynagradzająca); (compensationis) munera
*Somm. I p. 834 (a. 1329) : ut ... diffiniant arbitri, quid pro duce Conrado predicto c-e vel recompensacionis facere debeamus.
4. zwrot kosztów, wynagrodzenie; itineris expensae redditae, remuneratio
KodWp II p. 433 (a. 1329) : si rex ... vel successores sui ... nos ... ad partes extra Bohemiam et Poloniam evocaverint alienas, c-am nobis debitam, ne servitiis nimiis ... pregravemur, teneatur facere.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)