Ogólne
Pełne hasło
Więcej

CONFORMO

Gramatyka
  • Formyconformo
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -are, -avi, -atum
Znaczenia
  • I.
    • 1. formare, conficere.
    • 2. describere, definire, constituere
  • II.
    • A. propr.+ alicui rei alicui rei forma adaptari
    • B. transl.
      • 1. accommodare, aptare, similem reddere,
        • a.
        • b.
        • c.
        • d.
        • a.
        • b.
      • 2. consentire, assentiri
      • 3. comparare, conferre

Pełne hasło

CON-FORMO, -are, -avi, -atum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • A.
  • N.
I.
1. ukształtować, nadać kształt, wykonać; formare, conficere.
N. constr. sq.
de :
KodKWil p. 58 (a. 1398) : noduli de gemmis c-ti.
2. sformułować, ustalić, wyznaczyć; describere, definire, constituere
KodWp II p. 213 (a. 1302) : tam labores quam expensas ... unanimiter c-ntes.
StPPP III p. 4 (a. 1532) : omnia, quae ad aequanimitatem in iudiciis servandam necessaria videbantur, c-vimus.
N.
terram wyznaczyć granice; fines constituere
Lites I p. 143 (a. 1339) : terra Culmensis ... c-atur et limitatur in dicto articulo.
II.
A. propr. refl. alicui rei przystosować się kształtem; alicui rei forma adaptari
NIC. BŁ. Serm. I p. 227 : aqua ... facile currit et omnibus se c-at.
B. transl.
1. dostosować, przystosować, upodobnić; accommodare, aptare, similem reddere, v. gr. Divinae voluntati affectus ( AAlex p. 1, a. 1501) , verba rerum efficaciae ( AUnii p. 49, a. 1404) , mores ad praecepta alicuius ( ArPrawn I p. 410, a. 1544).
N.
zrównać w prawach; iure aequare
KodWp III p. 514 (a. 1381) : ipsos colonos monasterii privilegio regnicolarum ... penitus in omnibus volumus c-re.
KodMp IV p. 119 (a. 1409) : eam civitatem in iuribus ... ceteris regni nostri ciuitatibus ... c-re.
Fortasse huc spectat
AGZ II p. 77 (a. 1427) : decet ... hos, quos perfide cecitatis error detinet, dono gracie sue c-re, ut ... eo facillius suis finem imponant erroribus.
Saepissime refl. vel pass. przystosować się, zastosować; alicui (rei) se accommodare.
N. glossam Pol.
RFil XXIV p. 83 (saec. XV) : se c-vit «przirownowala szo».
Syn.
accommodare ( ArPrawn VI p. 6, a. 1398). Indicatur cui (rei)
a. sq. dat.
b. sq. ad.
c. sq. cum:
CodVit p. 635 (a. 1424) : nobiscum in ritu ... catholico sancte Romane Ecclesie c-ri et informari.
StSyn I p. 48 (a. 1436-1446): ut se omnes in diuinis officiis cum ecclesia kathedrali c-ent in horis.
Ita saepius.
N. gramm.
GŁOG. Alex. fol. C 3b: verbum debet se c-re cum nominatiuo.
d. sq. adv. vel locut. adv.
KodMp II p. L (a. 1317) : in petitionibus et seruicijs vt Antiqua Ciuitas ... sese c-bunt.
AKapSąd II p. 4 (a. 1404) : quidquid fuerit diffinitum, taliter in solutione ... decime ... se c-bit.
Indicatur qua in re
a. sq. in c. abl. ,cf. sq. Ita saepius. Cf. Th. IV249,54.
b. sq. per :
MPH II (Herbord) p. 76 : ut abdicatis idolis Christianae se religioni per omnia c-rent.
2. refl. zgodzić się, przystać na coś; consentire, assentiri
KodWp II p. 43 (a. 1290) : in censu ceterisque solutionibus se promptos nobis taliter, ut dictum est, persolvere c-bunt.
ZabDziej II p. 205 (a. 1484) : c-ndo se et consenciendo ad inscriptionem per ... dnum Andream ... factam.
AKap Sąd III p. 108 (a. 1506) : testis ... c-at se cum precedentibus.
Simili sensu pass.
AGZ XIX p. 368 (a. 1487) : cum fratribus ... c-ri pro exduccione dotis.
Item
se sq. pass.
StPPP II p. 695 (a. 1464) : quomodo ... pars, que in citacione continetur, se c-ri debet, utrum sexte parti aut quinte hereditatis.
3. zestawić, porównywać; comparare, conferre
DŁUG. Hist. II p. 7 : causam Sbignei ... fratris Boleslai nullo pacto huic causae c-ndam.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)