Ogólne
Pełne hasło
Więcej

ATRAMENTUM

Gramatyka
  • Formyatramentum
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -i
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajnijaki
Znaczenia
  • I. propr.
    • 1. liquor atri coloris, quo utimur in scribendo.
    • 2. vas quo atramentum scriptorium asservatur
  • II. transl. tenebrae, obscuritas.
  • III. nat.
  • I. minera, quae ferro sulfure oxygenioque constat, ad atramentum scriptorium conficiendum usurpata
    • 2. + rubeum minera ferro oxygenioque composita, medioaevo a medicis adhibita
    • 3. + viride chalcanthum

Pełne hasło

ATRAMENTUM, -i n.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • BJ.
I. propr.
1. atrament; liquor atri coloris, quo utimur in scribendo.
N. in imagine
DŁUG. Hist. I p. 133 : populus Bohemicus nihil aliud operando novit, nisi quod (ed. quo) satanae digitus in eius corde tetro a-o conscripsit.
N. glossam Pol.
GLb p. 10 : a-um, encaustum ad scribendum, «czerznydlo».
2. kałamarz; vas quo atramentum scriptorium asservatur
StPPP VII p. 507 (a. 1475) : clericos ... in notarios publicos et thabelliones iudicesque ordinarios creauit et eosdem per traditionem calamarii, a-i et carthe papiree per imposicionemque anuli aurei instituit et inuestiuit.
Huc fortasse spectat
DŁUG. Op. p. 555 : Sbigneus fatigabatur facile in scribendo, et premens a-um magno labore sudabat.
II. transl. ciemność, mrok; tenebrae, obscuritas.
N. locut.
tenebrarum atramentum :
NIC. BŁ. Serm. II p. 93 : Salomon ... crasso tenebrarum fuscatus a-o lucem animae suae ... amore mulierum amisit.
DŁUG. Hist. I p. 378 : Boleslaus rex crasso tenebrarum fuscatus a-o gloriam domus suae amisit.
III. nat.
I. siarkan żelaza używany do wyrobu atramentu; minera, quae ferro sulfure oxygenioque constat, ad atramentum scriptorium conficiendum usurpata
GLr I p. 483 : a-um, «atrament», «czernidlo».
2. rubeum tlenek żelaza, używany w średniowiecznej medycy nie; minera ferro oxygenioque composita, medioaevo a medicis adhibita GLr I p. 483 . Fortasse huc spectat
RFil LIII p. 63 (a. 1460) : a-um «rantheza» cum vino bibat.
3. viride koperwas; chalcanthum GLr I p. 479 .
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)