Ogólne
Pełne hasło
Więcej

ASTUTIA

Gramatyka
  • Formyastutia, astucia
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -ae
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajżeński
Znaczenia
  • I. calliditas, malitia, perversum ingenium.
  • II. astute factum, dolus.
    • a.
    • b. + simulationis subreptionis i. q. occupatio (alicuius dignitatis) per astutiam facta

Pełne hasło

ASTUTIA s. ASTUCIA, -ae f.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • A.
I. przebiegłość, chytrość, złośliwość; calliditas, malitia, perversum ingenium.
N. glossas Pol.
RFil XXIV p. 86 (saec. XV ineunte): a-iis «chitroszczamy» (cf. ib. I p. 45, a. 1450 et GLb p. 10).
N.
in bonam partem: przezorność, roztropność; prudentia
ZabDziej I p. 68 (a. 1458) : Iohannes ... posuit arram propter racionis a-am.
II. podstęp; astute factum, dolus.
Syn.
adinventio ( CodVit p. 194, a. 1409) , ars ( KodWp I p. 150, saec. XIII in eunte; Lites II p. 447, a. 1410 ; ArPrawn I p. 489, a. 1565) , calliditas ( DŁUG. Hist. IV p. 723 ) , color ( Lites II p. 447, a. 1410) , dolus (( KodWp I p. 150, saec. XIII ineunte ; CodEp III p. 333, a. 1485), ; fallacia ( ib. p. 96, a. 1457, item fallax suggestio ib. II p. 272, a. 1431) , fraus ( ib. III p. 333, a. 1485), ingenium ( Lites II p. 447, a. 1410) , versutia ( KodPol II p. 780, a. 1390 ; AKapSąd I p. 181, a. 1504).
N.
a. per abundantiam astutia fraudis ( MARTIN. OP. Serm. fol. 167a ).
b. c. gen. explicat, simulationis ( CodEp I 1, p. 50, ante a. 1420), subreptionis podstępne wdarcie się (na jakąś godność); i. q. occupatio (alicuius dignitatis) per astutiam facta
KodWp II p. 199 (a. 1301) : decernimus ... ne cuiusque ... monasterii ... persone aliqua subreptionis a-a vel violencia in ...ecclesiis statuantur (cf. *CodSil(M) p. 171, a. 1193; *KodMp II p. 93, a. 1253).
N. locut.
astutiam conficere ( ArPrawn VI p. 93, post a. 1429) .
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)