- F.
- Th.
- Dc.
KH II p. 202 (saec. XV) : Jagello exaltatur multum alte.]
I.
1.
propr.
wysoko; sublimiter,
excelse.
2.
transl.
a.
wysoce,wielce;
maxime,summe
PrzMog p. 45 : inter duos a-e claros viros.
b.
comp.
α.
de situ: wyżej,dalej (w górę rzeki);
ulterius (adverso flumine)
KodPol II p. 763 (a. 1379) : flumen Bug ... tenendo per medium usque ad gades a-ius villae Penino.
APozn II p. 22 (a. 1472) : molendium ... in fossato civili sursum sive a-ius flumen Wartha situm.
AGZ XVI p. 236 (a. 1492) : quam piscinam non a-ius, quam doms Marcissius pater eorum tenuit, tenebit.
β.
de valore:powyżej (pewnej sumy); supra (aliquam
summam pecuniae)
KodWp III p. 140 (a. 1359) : ab eo recipi decem marcas ... pro ... recompensa ... quamvis a-ius deliquisset.
PomnLw III p. 40 (a. 1417) : ipse nobis tenetur II sxg ... quas ipse a-ius tulit de suo solario et precio.
Opp.
levius:
AGZ XI p. 470 (a. 1462) : si floreni ... solvent per tres fertones vel a-ius, tunc debebit dare quadringentos florenos ... si vero solvent levius, tunc etc.
N.
locut.
a-ius pensare
wyżej cenić; pluris facere
CodVit p. 727 (a. 1426) : dominus a-ius sibi pensat hanc parvam ripulam et pauxillum aque.
c.
a-e et
vel
basse
dowolnie,
wedle własnego uznania; libere, ad
arbitrium
CodSil V p. 179 (a. 1340) : concedentes ... potestatem ... ut possit ... diffinire, laudare ... precipere et a-e et basse, sicut ei videbitur.Cf.
KodWp III p. 299 (a. 1367). KodMp IV p. 316 (a. 1437) : partibus predictis vocatis vel non vocatis ad presenciam ipsorum arbitrorum ... ac auditis ... proposicionibus et responsionibus a-e et basse, semel vel pluries ... prout ipsorum placuerit voluntati.Ita saepius.
II.
głęboko;
profunde.
N.
α.
a-ius narrare
opowiedzieć bardziej szczegółowo;
i. q. diligentius, accuratius
DECIUS p. 103 : a-ius supra narratum est, quibus ex causis etc.
β.
quantum (-o) a-ius
jak najlepiej,najusilniej; quanto melius, instantius
*CodVit p. 979 (a. 1409) : rescripsit sibi eum iterumque rogavit quantum a-ius potuit ... quatenus etc.
*Ib. p. 985 : magister generalis ... vult ea prosequi et exsequi quanto melius, virilius et a-ius poterit.
III.
głośno; clara
voce.