Ogólne
Pełne hasło
Więcej

ADAPTO

Gramatyka
  • Formyadapto, adepto
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -are,-avi,-atum
Znaczenia
  • I. propr.
    • 1. accommodare, referre ad aliquid.
    • 2. addere, adnectere, adpendere
  • II.
    • 1. transl.
      • a. parare, conficere
      • b. iur.+ aliquem invitare (amicos pro arbitris)
    • 2. refl. pass.
      • a. se praeparare
      • b. insumi in aliquid
    • 3. aliqua re instructus

Pełne hasło

AD-APTO s. ADEPTO, -are,-avi,-atum
  • F.
  • Th.
  • S.
  • Dc.
  • B.
I. propr.
1. przystosować, zastosować; accommodare, referre ad aliquid.
2. przyprawić, przyczepić; addere, adnectere, adpendere
VITELO Opt. p. 394 : haec regula cum priori regula taliter a-etur, ut eius superficies non concauata aequidistet horizonti.
MIECH. p. 64 : Boleslaus … manum ex auro fabrefactam ... obtulit et a-uit (sc. Zelislao ).
RachWaw p.370 (a. 1546) : pro 30 orbibus Venetis ... quos a-vit membranis in stubella.
II.
1. transl.
a. przygotowywać, przysposobić,zrobić; parare, conficere
DokKujMaz p. 253 (a. 1293) : sculteti ... prandium a-bunt.
RachJag p. 159 (a. 1393) : pro resina ... a-ta ad expedicionem curruum.
N. locut.:
nomen nadać imię; nomen imponere
DŁUG. Hist. I p. 46 : Lech ... Polonicum no men illi (loco ) a-vit.
Id. LibBen III p. 301 : nomen illi ...Vladislaus ... fuit a-tum.
Cf. ADOPTO; pecuniam wypłacić; solvere
KsgPrzem I p. 133 (a. 1425) : et ipse Micolassius quanto magis poterit huicdem marcas a-re.
b. iur. aliquem zaprosić (przyjaciół jako rozjemców); invitare (amicos pro arbitris)
ZapSądWp p. 114 (a. 1402) : post quatuor septimanas unam septimanam, ut amicos suos a-et.
2. refl. et pass.
a. przygotować się; se praeparare
KodWp II p. 355 (a. 1320) : qui ... divino se student a-re servicio.
KodKKr II p. 423 (a. 1417) : mansionarius ... ad decantandam ... missam ... se ... debet a-re.
AKapSąd II p. 72 (a. 1428) : mandavit ... laicis a-ri, ut procurent se confessione et Eukaristia.
b. znaleźć zastosowanie; insumi in aliquid
PrzMog p. 37 : si eius merear officio vel obsequio cuicunque a-ri.
3. part. perf. zaopatrzony; aliqua re instructus
KodPol III p. 169 (a. 1302) : incole ad ... expedicionem ... nobis currum duobus equis a-tum mittant.
ArPrawn V p. 523 (a. 1517) : uncum ferro a-tum … habere.
Constr. ad
I-II:
a. sq. dat.
b. sq. ad.
c. sq. in
Tom. IX p. 53 (a. 1527) : quoties aliquid tale se obtulerit, in quo servitus mea a-ri posset, dignetur... ea uti.
d. sq. pro
ArPrawn VI p. 6 (a. 1398) : cum casulis, albis ... et cappis pluribus, a-tis pro quatuor prelatis.
KsgMaz III p. 64 (a. 1434) : debet agrum pro duobus coretis a-re et seminare.
e. sq. cum, cf. 173,43.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)