- F.
- Th.
- S.
- BJ.
CodEp I 2 p. 120 (a. 1451) : quod commodi sermi regis nostri et huius regni tutelaeque terrae accrescerit;accrescendus=accreturus
KodMaz(L) p. 162 (a. 1418) : decem mansos ... dedimus ... cum omnibus utilitatibus ... ad presens ... existentibus et in posterum ... per humanam discretionem accrescendis.
KodMp IV p. 206 (a. 1423) : de macellis ... operariorum ... pronunc existencium et in futurum accrescendorum].
I.
intrans.
1.
propr. rosnąć,
podrastać (drogą naturalnego
rozwoju, o własnych siłach); de
incremento, quod aliquis vel
aliquid accipit ex se sive ex
sua natura.
N.
locut.:
suos annos
vel
ad ... aetatem
przyjść do swoich lat;
in aetatem venire
AGZ XVI p. 423 (a. 1496) : cum … filiaster suus a-verit suos annos discretionis ... Iaco bus debet sibi condescendere ... partem advocacie.
PP III p. 132 (a. 1446) : suis sororibus debet dare ... per V sexagenas, quando ... a-ent ad ipsorum etates.
Simili sensu dicitur de arboribus
DŁUG. LibBen I p. 215 : villa ... habet bona gaya, quae vendi possunt, dum a-verint.
2.
transl.
wzrastać, rosnąć, narastać,
przybywać; augeri, crescere, incrementum sumere.
Dicitur de:
angustia
(
BRUNO Qfr .
p. 401
)
, damnis et expensis (
KodWp III
p. 5
)
, devotione (
DŁUG. Hist. I
p. 120
)
,
successibus (
ib. IV
p. 675
)
, volubilitate temporum (
KodTyn
p. 61
).
N.
locut
.:
α.
in augmento fidei
wzrastać w wierze;
in fide crescere
Lites II p. 437 (a. 1409) : aerunt [(sc. Cruciferi)] quod pauca ... in augmento fidei catholice a-issent [(sc. gentiles in Lithuania).]
β.
a-ns pecunia
procent; usura
CodVit p. 253 (a. 1413) : aliam (sc. pecuniam ) que ex non solucione duarum ratarum ... nomine pene et a-ntis pecunie est sequta... recepimus.
γ.
o procencie; de
usura
KsgŁawKr p. 97 (a. 1373) : racione V mare, cum usura a-ta.
KsgGrWp I p. 18 (a. 1387) : Dobka ... termino astitit super Musconem pro sex marcis grossorum et usura a-nte 7 annorum.
PP VI p. 5 (a. 1429) : tenetur ... quindecim sexagenis ... expedire... cum vsura, que a-et.
N. formulam:
in posterum, in futurum
KodWp I p. 25 (saec. XIII) : donavi hereditatem nostram ... cum ... usibus in presenciarum in ibi exsistentibus et in posterum a-ntibus.
KodPol I p. 264 (a. 1394) : villam ... cum ... utilitatibus, redditibus ... qui sunt et in futurum a-re possunt... vendidimus; ita saepius.
N. constr.:
a. alicui.
b. alicui apud aliquem
KodWp II p. 63 (a. 1292) : per quos laudum nobis aput homines a-unt preconia.
c. alicuius rei commodo (=
commodo esse)
CodEp I p. 603 (a. 1492) : res hec visa est comodo et utilitati mense paternitatis vestre a-re.
d. ad aliquid
Tom. V p. 154 (a. 1520) : que levitas ad primam illam a-re debuit.
N.
impers.:
KodKKr I p. 213 (a. 1339) : quod ultra sex marcis a-uerit, capitulo nostro idem vicarius presentabit.
ZapSądWp p. 279 (a. 1406) : Iaszco ... iudicialiter obtinuit super scoltetum, quod sibi debet dare sex testes, si quod non plus a-uit, wlgariter «prziplodzilo szo».
StSyn I p. 44 (a. 1436-1446): et decori domus Dei plurimum a-ret et saluti animarum optime consuleretur.
3.
transl. przyrastać
do czegoś, dołączać się; accedere ad aliquam rem, se coniungere cum aliqua
re
ArPrawn VII p. 208 (a. 1566) : sors vero occisi fratris vel sororis aliis fratribus et sororibus a-et, exclusis heredibus fratricidae.
II.
trans. zwiększyć
coś; facere ut aliquid crescat, augere
AKap p. 177 (a. 1561) : Dominus ... ultra miserationes suas erga ministros ecclesiarum effunderet et numerum eorum a-ret.