Ogólne
Pełne hasło
Więcej

ABIUDICO

Gramatyka
  • Formyabiudico, abjudico
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -are, -avi, -atum
Znaczenia
  • I. iur. iur. t. t. odsądzać kogoś od czego tj. sądownie pozbawić prawa do czegoś
    • a. + aliquem (bez wymieniania rzeczy odsądzonej
    • b. + aliquem aliquid aliqua re
    • c. + aliquem ab aliqua re
    • d. + alicui aliquid
    • e. + de aliqua re
  • II.
    • a. abs.
    • b. + ab aliqua re od zapłacenia
  • III. transl. transl. pozbawić kogoś czegoś
  • IV. potępiać kogoś

Pełne hasło

AB-IUDICO s. ABJUDICO, -are, -avi, -atum
  • F.
  • Th.
  • S.
  • Dc.
  • B. :
  • -ari.
I. iur. t. t. odsądzać kogoś od czego tj. sądownie pozbawić prawa do czegoś; iudicio alicui aliquid adimere
a. aliquem (bez wymieniania rzeczy odsądzonej; re quae abiudicatur non nominata)
KodWp I p. 416 (a. 1278) : dominus ... Poznaniensis ... non comparuit: unde a-tus est.
Ib. II p. 8 (a. 1288) : si aliquis ... mansos impetere ... vellet... eum ... a-amus.
b. aliquem vel aliquid aliqua re
Kod Pol II p. 102 (a. 1282) : Paulus ... molendino per nos ... in perpetuum est a-tus.
APozn I p. 366 (a. 1464) : littera olim venerabilis viri ... super tres mrc. annui census ... est anichilata, cassata ... et omni vigore a-ta.
c. aliquem ab aliqua re
KsgHenr p. 26 (a. 1247) : a sortibus iam dictis sunt perpetuo a-ati.
StPPP VII p. 474 (a. 1398) : Zaclicam a littera super CCC marcis, quam reponebat in iudicio contra Rey pro dote et dotalicio sororis sue, a-arunt domini.
N. locut.:
aliquem ab uxore
AKapSąd I p. 186 (a. 1453) : diffinimus ... Iacobum ab ... ultima uxore a-ndum et separandum fore divorciamusque et separamus per presentes.
d. alicui aliquid
KodMp I p. 39 (a. 1250) : omnino a-vimus eis hereditatem ipsam.
KodWp I p. 315 (a. 1257) : dux Premisl ... filiis Golegonis hereditatem ... per sentenciam a-vit.
AGZ XIV p. 81 (a. 1443) : istas (sc. curias ) sibi non a-vimus alias «nyeodschadzami».
Eadem significatione hoc verbum usurpatum esse videtur TPaw IV p. 136 (a. 1406) .
e. de aliqua re
KodPol I p. 59 (a. 1251) : Misliborius ... de prefata hereditate ... a-tus est.
II. uwolnić, liberare
a. abs. od winy,a culpa
TPaw III p. 297 (a. 1394) : (iuro ) sicut circa hoc fui, quando Zethegius a-tus fuit et iustus factus contra Wlodimirum.
b. ab aliqua re od zapłacenia; a pecunia,tributo solvendo
KodTyn p. 45 (a. 1258) : homines praedictos ab exactione memorata in perpetuum a-vimus.
StPPP VIII p. 461 (a. 1398) : Margareta ab omnibus debitis ... contra ... Jaschconem est perpetualiter a-ta.
III. transl. pozbawić kogoś czegoś; aliquem aliqua re privare
Dogiel I p. 573 (a. 1410) : si ... nos ... statuere recusaverimus ... extunc ... omni ... fide et honore a-ti ab omnibus probis volumus recenseri.
IV. potępiać kogoś; damnare aliquem
Dogiel I p. 20 (a. 1467) : super illo quondam rege Bohemiae jam excommunicato et a-to ... a ... papa Paulo secundo excommunicationes emanarunt,
cf. ABIUDICATIO.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)