Ogólne
Pełne hasło
Więcej

MACHINOR

Gramatyka
  • Formymachinor, machino,
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -ari, -atus sum -are, -avi, -atum
  • Część mowyczasownik
Znaczenia
  • I. sporządzić, zgotować
  • II. knuć, (podstępnie) zamyślać
    • A. + mala (alicui: exterminium pericula
    • B. acc.
  • III.
    • 1. gotować się do czegoś
    • 2. dążyć do czegoś
  • IV.
    • 1. nastawać, zasadzać się
    • 2. odgrażać się, grozić

Pełne hasło

MACHINOR, -ari, -atus sum et MACHINO, -are, -avi, -atum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • NGl.
  • B.
  • L. [
  • NR
  • ST R
  • ON Y:7]
  • N.
  • A.
  • K.
  • O.
I. sporządzić, zgotować; conficere, parare, instituere.
II. knuć, (podstępnie) zamyślać; comminisci, moliri (praec. in malam partem).
A. trans. v. gr. mala (alicui: AKapSąd II p. 716, a. 1505) , exterminium ( Lites I p. 434, a. 1326) , pericula ( KodMp II p. 216, a. 1309 ; AKap p. 119, a. 1554) .
N. constr. sq. inf.
KodMp II p. 155 ( a. 1284) : nostram terram ... m-tus est deuastare.
Lites I p. 434 ( a. 1326) : ipsum regem assidue ac suos destruere ... m-atur.
Ita saepius saec. XV. Cf. Th. VIII 17,55 sqq.
B. intrans. indicatur quid a. sq. ad. b. sq. in c. acc.
N. locut. in malum (maleficium) działać na szkodę; detrimentum inferre
CodEp III p. 85 ( a. 1455) : nec contra personas aut bona eorum ... m-bimur in malum.
STOB. Parv. fol. B IIIb : privatio ... semper m-atur in maleficium forme.
WROCŁ. Epit. fol. a IVb : materia semper m-atur in maleficium non ratione sui, sed ratione priuationis annexe.
Simili sensu
ad malitiam ( ExPhys fol. f IVa) . c. sq. super :
ArPrawn I p. 241 ( saec. XV in. in) : quia ... membris ... tuis m-or super mortem.
Cf. Th. VIII 17,71 sq. Indicatur contra quem a. sq. dat. b. sq. contra cf. Cf. Th. VIII 17 ,47. c. sq. in c. acc. Indicatur quomodo a. sq. abl. , v. gr. toxico ( AKapSąd III p. 220, a. 1422) , exquisitis maleficiis ( KodKWil p. 131, a. 1428) . b. sq. adv. hostiliter ( AKapSąd II p. 622, a. 1475) , iudicialiter ( ib. p. 351, a. 1504) .
III. ad aliquid
1. gotować się do czegoś; se praeparare
KodWp III p. 205 ( a. 1362) : si ... ad expedicionem generalem fuerimus m-turi.
2. dążyć do czegoś; niti, tendere
ExPhys fol. f IVb : materia immixta priuationi semper m-atur ad perfici per formam absentem.
IV.
1. nastawać, zasadzać się; insidiari
AGZ XV p. 139 ( a. 1472) : tu eidem minaris in vitam sibi m-ndo.
AKapSąd II p. 808 ( a. 1519) : in vitam dicte ree m-ndo.
Constr. sq. dat. et in c. acc. ut supra. Cf. Th. VIII 17,62 sqq.
2. odgrażać się, grozić; minitari
CracImpr p. 23 ( a. 1492) : nec per se nec per aliam ... personam ... m-bit nec comminationes faciet.
AGZ XVII p. 524 ( a. 1505) : verbis minatoriis sibi m-ndo invasit ipsum repellendo a suo nomine.
AKapSąd II p. 779 (a. 1513) : kmethones ... timentes prefati nobilis percussionem, qui ipsis sepissimis vicibus m-batur.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)