Ogólne
Pełne hasło
Więcej

INTUS

Gramatyka
  • Formyintus
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana
  • Część mowyprzysłówekprzysłówek
Znaczenia
  • I. +
    • 1. + ab intus (quaeritur ubi?
      • α. + aliquem intus et in cute novisse całkowicie, zupełnie
      • β. + foris et intus prospicereOcc. po stronie wewnętrznej
    • 2. (quaeritur unde?
  • II. wewnątrz, w środku czegoś
    • 2. + inter

Pełne hasło

INTUS adv. et prp.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • L.
  • A.
I. adv. propr. et meton.
1. (quaeritur ubi? ) wewnątrz, w środku; intra, interius, in alicuius rei parte interiore. Simili sensu ab intus (saepe). Glossa Pol.
RFil XXIII p. 278 (saec. XV med.med) : i-s «wnątrz», extra «zewnątrz».
Opp. extra, saepe in iunctura intus et (ab) extra vel et foris ( KADŁUB. p. 91 et saepius).
N. locut.
α. aliquem intus et in cute novisse całkowicie, zupełnie; penitus (cf. supra II 1553, 49
β. foris et intus prospicere i. undique
Tom. III p. 326 (a. 1515) : ea, que nunc in curia versantur, referet abunde vestre magnificentie dominus Radomiensis, qui omnia foris et i-s prospexit.
Occ. po stronie wewnętrznej; parte ab interna
KodLit p. 84 (a. 1404) : sigillum ... litteris... appensum magnum ... de cera communi extra et i-s.
AKapSąd II p. 28 (a. 1417) : cum II sigillis extra de alba, i-s vero de nigra ceris eidem carte subappendentibus.
Ita saepius.
2. (quaeritur unde? ) z wnętrza, od środka; e loco interiore. Simili sensu deintus (cf. s. v. )
II. prp. (apud nos tantummodo sq. acc. ) wewnątrz, w środku czegoś; intra aliquid
PommUrk IV p. 48 (a. 1302) : quorum pars foris, pars i-s civitatem moratur.
CracArt I p. 86 (a. 1433) : omnia bona ... tam i-s quam extra regnum.
Ita saepius. Cf. Th. VII 2, 107, 61 sq.
2. (singulare) fungitur vice prp. inter :
PommUrk II p. 498 (a. 1283) : quantum sit emolumentum pacis et hominibus et terris, in quibus pax vigere dinoscitur et quod ex aduerso detrimentum sit eis, i-s quos hominum pestilentium et peruersorum malignitas nullo pacis aut iusticie timore refrenatur, omnium prudencia non ignorat.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)