Ogólne
Pełne hasło
Więcej

APPENDIX

Gramatyka
  • Formyappendix
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -icis
  • Rodzajżeński
Znaczenia
  • I. + A. adi. przyległyrzecz dodana,związana z inną
  • I. dodatek,uzupełnienie (w piśmie)
    • 2. + APPENDENTIA II 1.4 APPENDICIA II 2, APPENDIUM II B 2, APPENDENTIA II 2, APPENSIO II 2. Th. AP-PENDOAPENDO, -ere, -di, -sum F. Th. Bl. S. Dc. BJ. H. [/ appendamusalkierz.pl. przyległości,przynależnościnik
  • I.
  • I. propr.+ Th. propr. zawiesić,powiesić na czymś
    • α. + litteras publicas, tabulam sim. wywiesić na widok publiczny
    • β. + ostium, portam sim. przytwierdzić na zawiasach
    • γ.
    • δ. + aliquem patibulo
    • a. zwieszający siępowóz zawieszony na pasach, kolebka
    • 2. iur.transl. transl. iur. odroczyć,zawiesić
  • I.
    • a. trans,ważyć, odważać
      • α.
      • β.
      • γ.
      • δ. + aequo libramine lances b. ważyć
    • 2. wypłacać, łożyć na coś
      • α. opłacić,okupić
      • b. dać jako odszkodowanie
  • I. + 55, oceniać,szacować
    • 2. rozważać coś, zastanawiać się nad czymś

Pełne hasło

APPENDIX, -icis
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • A.
I. adi. przyległy; adiacens
CALLIM. Hist. p. 73 : copiis ... destinatis ad Cascoviam illiusque a-es urbes. I. subst.
f. A. rzecz dodana,związana z inną; dicitur de re, quae alteri adhaeret,adiuncta est.
I. dodatek,uzupełnienie (w piśmie); ea,quae scripto adduntur.
N. dodatkowy warunek; condicio supplementaria
Dogiel IV p. 284 (a. 1532) : consistorium ... Albertum banniturndeclaravit cum ista a-e, quod etc.
2. alkierz; cubiculum adiunctum
GLb p. 7 : a-x ... «alkyerz». 3. kapa na konia; tegumentum equi
GLb p. 7 : «nastelka».
Cf. APPENDENTIA II 1.4 .pl. przyległości,przynależności; ea quae ad fundum quendam pertinent
*LhnUrk I p. 65 (a. 1324) : civitatem Vratislaviensem ... cum pertinendis et a-bus universis.
KodKKr II p. 254 (a. 1401) : hortos nostros ... cum ipsorum ... pertinentijs, cohaerentijs et a-bus universis.
Cf. APPENDICIA II 2, APPENDIUM II B 2, APPENDENTIA II 2, APPENSIO II 2. B. de hominibus: poplecznik,sojusz nik; socius
Tom. XII p.399 (a.1530) : adversarius... Ungariae ... cum suis a-bus ... imperatori Thurearum ... inculcaverit, quod etc.
Cf. Th. II 277,43 sqq. AP-PENDO s. APENDO, -ere, -di, -sum F. Th. Bl. S. Dc. BJ. H. [/ .pl. ind. praes, act. appendamus :
ArSang II p. 105 (a. 1401) : sigillum presentibus ... misericorditer appendamus.]
I.
I. propr. zawiesić,powiesić na czymś; ad aliquid suspendere (hoc sensu nonnisi semel ap. Plautum atque ap. recentiores,cf. Th. II 277,56 sqq.)
KADŁUB. p. 2 : divine lampades lucis in arce regia ... a-re.
Ib. p. 57 : ficus in radice awulse aureis licet funiculis ... a-antur stipiti.
NIC. POL. p. 64, v. 314: a-sus collo.
N.
α. litteras publicas, tabulam sim. wywiesić na widok publiczny; publicandi gratia suspendere
AKapSąd II p. 541 (a. 1443) : quod carmina in plebanum facta... in ecclesia in suum ... a-erit pudorem.
StKapWł p. 42 (a. 1500) : anniversaria ... canonicorum ... tabellae in stallis a-ndae ... inseri.
CorpJP II I p. 341 (a. 1517) : litteras regias ... valvis ecclesiarum ... a-ndo et applicando,
β. ostium, portam sim. przytwierdzić na zawiasach; cardinibus affigere
RachJag p. 274 (a. 1394) : appensuris wlgariter «za zawassi» pro hostijs a-ndis.
Tom. VIII p. 73 (a. 1526) : portas civitatis a-re.
γ. sigillum litteris ( KsgHenr p. 152 et saepissime).
Item
litteras sigillo ( StPPP II p. 161, a. 1405 ; PP V p. 63, a. 1426) vel cum sigillo ( StPPP II p. 312, a. 1426) .
δ. aliquem patibulo :
ChrPP p. 448 : Maslaus ... alto patibulo est a-sus ([cf. Vlg. Deut. 21,22). ]e. infantulos ad laetationem i. q. apponere
DŁUG. Op. p. 88 : Boleslaus infantulos ... ad canicularum laetationem a-i... iussit.
Constr.
a. abs.
MPH VI p. 485 (saec. XV) : signis pedum de cera a-sis ... est curata.
RachWaw p.63 (a. 1525) : pro ... ferris... ad a-ndum vestes,
b. sq. dat. (praec. collo, humeris cf. ). c. sq. in c. abl. cf. supra 627,36. d. sq. ad: KodWp 111
p. 94 (a. 1357) : ad presens privilegium sigillum nostrum est a -sum. CodEp I 2,
p. 258 (a. 1471) : sigillum... ad has litteras... a-i iussimus.
e. sq. circa :
KOMOR. p. 236 : insignia pedum ... circa sepulturam eius a-it.
f. sq. ante
*AKapSąd II p. 810 (a. 1519) : cathenas aureas a-sas ante pectus,
g. sq. adv. loci
GŁOG. Alex. I fol. 87a : pendula ... est instrumentum pendens in camino, quo a-untur ollae ad coquendum carnes vel pisces. Part. perf.
a. zwieszający się; imminens
KADŁUB. p. 33 : quis ficus semite altrinsecus a-sas ... intactas praetereat, b. currus
powóz zawieszony na pasach, kolebka; qui cingulis sustinetur
JANKO p. 713 : eundo versus Pysdri in curru a-so.
2. transl. iur. odroczyć,zawiesić; prorogare, suspendere
*KodWp V p. 119 (a. 1408) : partes renunciantes... a-ndi, suspendendi et ad arbitrium boni viri reducendi... iuris uel facti subsidijs ... omnibus. KodMaz(L)
p. 228
( a. 1462) : judices... ad terminos generales ... pro finali ... decisione remittant et a-ant. I. A. propr.
I.
a. trans,ważyć, odważać; aliquid in statera cognoscendi ponderis gratia suspendere, librare. Saepius in imagine
α. facta, opera alicuius ( MARTIN. OP. Serm. fol. 234b, PEREGR. fol. 110a, cf. Vlg. Iob. 6,2).
β. aliquid in lance considerationis ( Somm. I p. 915, a. 1250) , examinis ( KADŁUB. p. 92 ) , veritatis ( KodLit p. 162, a. 1413).
γ. aliquid digna (modica) lance ( CodEp I 2, p. 75, a. 1448 et saepius),
δ. aequo libramine lances (de eo, qui perfectam iustitiam ministrat StPPP I p. 128, a. 1347 et saepius), b. intrans, ważyć; pondus habere
DŁUG. Hist. I p. 160 : corpus s. Adalberti tibi... offerimus, si vicem argenti, quod a-erit, te consenseris soluturum (cf. Th. II 278,25 sqq. ).
2. wypłacać, łożyć na coś; aliquam summam pecuniaef alicui, in aliquid,)computando persolvere, pendere.
N.
α. ap. DŁUG. opłacić,okupić; pecunia persoluta accipere, redimere Op. p. 344 : corpus 5. Adalberti Boleslaus a Pruthenis barbaris magno auri pondere a-sum accipiens. LibBen III p. 149 : merces velleris ... quadruplici a-atur aere.
Item in imagine
Hist. III p. 175 : si sub tam iniquis acerbisque conditionibus... pax debeat non confici sed a-i.
b. dać jako odszkodowanie; damni restituendi causa dare
PommUrk I p. 384 (a. 1249) : in de- fectus ipsius compensationem duo mansi ... cum decimis ... parti monasterii sunt a-si. B. transl.
I. oceniać,szacować; aestimare, taxare (etiam res incorporales, hoc sensu Vlg. Isai. 55, 2)
CodEp I 1, p. 118 (a. 1439) : levitas verborum suorum ... breviter a-itur.
ArHist VI p. 209 (a. 1453) : calicem aureum ... ducentorum florenorum ... precio a-sum.
PrzMog p. 43 : quanti ... de pauperie docentem a-et, quemetc.
Constr.
a. sq. abl. pretii ArHist VI p. 209 cf. et saepius. a. sq. pro :
NIC. BL. Serm. I p. 323 : pro magno a-untur verba principis, et pro maiori regis.
MPH III p. 738 (saec. XVI) : suum laborem pistores ... pro gravi moneta a-bant.
c. sq. ultra: DŁUG. O p. 173 : accuratissimum tuae dignationis animum ... appretio et ultra priscorum nostrique saeculi aetates a-o.
Inde sensu praegnanti ap.
DŁUG. cenić coś,liczyć się z czymś; i. q. magni pendere Hist. III p. 342 : Lodovici ... regis parum regnumPoloniae a-ntis (v. I. pendentis).
Ib. IV p. 518 : nec ... comminationes suae, quibus in regem ... Poloniae tonabat, a-bantur.
Ib.V p. 87 : inter ... Christianorum ... opera nihil est, quod aeque sit a-ndum et servandum nisi iuramentum.
2. rozważać coś, zastanawiać się nad czymś; i. q. animo perpendere
CodEp I 2, p. 59 (a. 1448) : a-re itaque velint vestrae caritates, si etc.
DŁUG. Hist. II p. 28 : discernat, a-at (v. I. perpendat) et calculet imperator, quantus hostis noster fuerit.
N. uważać,
sądzić; existimare,putare
JAC.PAR. II p. 379 : satis a-imus, quod etc. . ill. ([singulare) fungitur vice verbi] applicare; poświęcać,, oddawać czemuś
CIOŁ. Lib. II p. 216 : rebelles... vitam suam vili questui calumpnie a-ntes.
Ib. p. 183 : ut... valeam ... fame vestre titulos eleuare et futuris seculis ... stilo a-so concionem (f. e. cognitionem ) dare.

Więcej

Słowniki

Korpusy

Lista haseł
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)