Ogólne
Pełne hasło
Więcej

AGMEN

Gramatyka
  • Formyagmen, acmen
  • Etymologia s.V a-is coactor 1.1. 0
  • Odmiana -inis
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajnijaki
Znaczenia
  • ludziach: orszak, tłum
    • 3. de abstr. mnóstwo, obfitość
      • β. + silenti ukradkiem
    • 2. wojsko w szyku bojowym
    • 3. oddział wojska, zastęp, rota
    • III. + IV. piscinae nurt rzeki

Pełne hasło

AGMEN s. ACMEN, -inis n.
  • F.
  • Th.
  • S.
  • Dc.
  • B.
(s. V a-is coactor) 1.1. 0
ludziach: orszak, tłum; de hominibus: coetus, caterva.
N. beata a-a rzesza świętych; de sanctis
KodKrak p. 571 (a. 1450) : altaria sanctorum ... erigantur, vt in eis... beatorum a-um suffragia implorentur.
Eodem sensu
laeta (
IANIC. p. 41 v. 149). 2. o zwierzętach: :
stado; de animalibus: grex.
3. de abstr. mnóstwo, obfitość; copia, abundantia linguarum ( WAPOW. Chr. p. 132 ) ; sermonum ( KADŁUB. p. 8 ) ; virtutum ( Dogiel I p. 105, a. 1507 ; Tom. XIII p. 341, a. 1531) .
N. locut. a-a pietatis obfitość pobożnych uczynków; operum pietatis copia
AGZ IV p. 11 (a. 1403) : elemosina ... precellere dinoscitur a-a pietatis. H.
milit. t. t. oddział wojska w marszu; exercitus in ordine ac dispositione itineris.
N. a. extremum (postremum) straż tylna; extrema exercitus progredientis pars. β.cogere otoczyć strażą; custodia circumdare.
N. locut. ingredi a-e a. citato et torrenti szybko, gwałtownie;festinanter, vehementer ( DŁUG. Hist. I p. 548 ) .
β. silenti ukradkiem; furtim.
Eodem sensu ap. DŁUG. : furtivo et si- lenti (Hist. II p. 486 ), silenti et ignoto ( ib. p. 520 ), latenti ( ib. III p. 480 ).
2. wojsko w szyku bojowym; acies
DŁUG. Hist. I p. 328 : in altera parte rarior erat militum numerus in a-e triplici agregatus.
3. oddział wojska, zastęp, rota; militum manus, manipulus, turma.
N. a-um ordinatio przegląd rot; exercitus lustrum
StPPP VII p. 157 (a. 1498) : versus Lazensko ... ubi assignata erat a-um ordinatio. Inde perperam II. iuramenti
rota przysięgi; iuris iurandi for mula
AGZ XIX p. 533 (a. 1466) : Senko et Ivaschko ... iuraverunt... ad a-n alias «ku rocze» iuramenti.
III. nurt rzeki; decursus fluminis. IV. piscinae grobla? agger?
AGZ XV p. 148 (a. 1472) : piscinam suam ... ab a-e eiusdem piscinae usque ad granicies ... vendidit.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)