Ogólne
Pełne hasło
Więcej

AFFLIGO

Gramatyka
  • Formyaffligo, adfligo, affigo, afligo
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -ere, -xi, -ctum
Znaczenia
  • I. strącić, powalić
  • II.
    • 1. uderzyć, bić (zwłaszcza rózgą)
    • 2. + vulneribus zranić
    • 3. + morte zabić
  • III.
    • a. dręczyć, gnębić (fizycznie lub duchowo)
      • α. + corpus austeritate umartwiać ciało
      • β. + correctione, poena karać
    • b. pass.
      • α. + frigore marznąć
      • β. + periculo narazić się na nie bezpieczeństwo
  • IV. part. perf.
    • 1.
      • a. dotknięty, cierpiący
      • b. pokrzywdzony, nieszczęśliwy
    • 2. + (fortuna, casibus) niepomyślny

Pełne hasło

AF-FLIGO s. ADFLIGO s. AFFIGO s. AFLIGO, -ere, -xi, -ctum
  • F.
  • Th.
  • S.
  • Dc.
I. strącić, powalić; prosternere, in terram proicere.
II.
1. uderzyć, bić (zwłaszcza rózgą); percutere, ferire (imprimis virgis: AKapSąd II p. 43, a. 1418 et saepius).
Syn.
flagellare ( MPH II p. 945, a. 1349) ; percutere ( StPPP VII p. 516, a. 1489) ; verberare ( ArPrawn I p. 15, a. fere 1400).
2. vulneribus zranić; vulnerare
Lites II p. 187 (a. 1419) : Cruciferi ... homines plagis et wlneribus a-xerunt et a-tos ... spoliaverunt.
COPERN. OpM p. 100 : qui sub hostium manibus vulneribus a-untur.
N.
vulneribus lividis posiniaczyć; livore afficere
AGZ XVIII p. 236 (a. 1482) : Holenam ... vulneribus lividis a-xisset (affixisset ed. ) et vulnerasset.
3. morte zabić; necare
DŁUG. Hist. IV p. 723 : Wladislaus ... quotquot Turcas offendit ... morte a-xit.
III.
a. dręczyć, gnębić (fizycznie lub duchowo); afficere, vexare, deprimere (corpus vel animum).
N.
α. corpus austeritate umartwiać ciało; corpus suum paenitentiae gratia vexare
DŁUG. O p. 9 : uterque ieiuniis, vigiliis et reliqua sancti propositi austeritate corpus a-bat.
β. correctione, poena et abs. karać; punire.
b. pass.
α. frigore marznąć; algere
PEREGR. fol. 86b : eam … sine vestimento reliquit, vt frigore a-ta moreretur.
Cf. ib. fol. 101b .
β. periculo narazić się na nie bezpieczeństwo; periculum incurrere
Tom. II p. 253 (a. 1513) : verendum est, ne periculo aliquo a-atur.
IV. part. perf.
1. de hominibus
a. dotknięty, cierpiący; patiens, laborans (morbo)
MARTIN. OP. Chr. p. 431 : nam diuersarum a-ti passionum et specialiter visus, auditus ... sunt sanati,
b. pokrzywdzony, nieszczęśliwy; oppressus, miser.
N. formulam
afflictionem a-tis addere ( KodWp I p. 535, a. 1287 et saepius).
2. de rebus (fortuna, casibus) niepomyślny; infestus, adversus.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)