- F.
- Th.
- S.
I.
propr.
1.
de directione: idący naprzeciw;
qui in adversum
movetur.
N.
locut.
a-o flumine
w górę rzeki; contra
aquam;
eodem sensu
a-a aqua
*Tom. IV p. 342 (a. 1518) : cur in a-as aquas nando ire pergitis frustra.
MatPis I p. 71 (a. 1538) : magnam vim navigiorum in ... Danubio ... stare, quae a-a aqua duci debebunt.
2.
de loco: znajdujący się naprzeciw;
oppositus.
N.
locut.
a
-
o pectore cadere, concidere, occumbere
paść od ciosów otrzymanych w piersi (a więc w walce,nie w ucieczce);
cadere in proelio vulneribus adverso corpore acceptis
(v.
g.
DŁUG. Op.
p. 576
;
Hist. I
p. 361
;
IV
p. 67
;
WAPOW.
p. 12
)
;.
II.
transl.
1.
przeciwny,wrogi,niechętny; inimicus, infestus,minime prosperus.
N.
casus, successus, fortuna, res, successio, valetudo
(sed etiam
a-a aegritudo
DŁUG. Op.
p. 527
)
; a-o Marte
w niepomyślnej bitwie;
pugna infelici;iur.
t. t.
pars
strona przeciwna w sądzie; adversarius (in lite); eodem sensu
abs.
Dogiel IV p. 204 (a. 1517) : quamvis ab a-o a dicta sententia appellatum fuerit.
Inde
2.
subst.
adversum,,
-i
n.
et multo saepius
pl.
adversa,,
-orum
przeciwności,niepowodzenie; res adversae,calamitas
(opp.
prospera).
N.
locut.
adv. :
a.
ab a-o
po drugiej stronie;
ab altera parte
KodKWil p. 723 (a. 1506) : dedimus ... Paulo ... locum ab a-o agri sui ad latus stabuli nostri,
b.
ex a-o
z drugiej strony,
zwłaszcza z przeciwnej strony
w sądzie; contra,
praec. a parte
altera in iudicio.
N.
contra ex a-o
ZabDziej III p. 263 (a. 1493) : presbiter protestatus est ... contra ex a-o dnum plebanum;pars ex a-o
ZabDziej II p. 306 (a. 1486) : in presencia partis ex a-o.
KodUJ IV p. 44 (a. 1513) : sub poena supradicta ... tam parti ex a-o, quam domino loci ordinario solvenda;procurator ex a-o i. q. partis adversae
AKapSąd III p. 133 (a. 1509) : in presencia Martini de Zaleszye procuratoris ex a-o.
c.
α.
in a-um niti
przeciwstawiać się;
resistere.
β.
cedere
mieć przeciwny skutek; in
effectum a proposito contrarium adduci
DŁUG. Hist. IV p. 341 : omnia incoepta Alexandri ... cedebant aut in a-um aut in irritum.