- F.
- Th.
- S.
- A.
I.
odciągać,odrywać, odwodzić,uprowadzać; seorsum trahere, avellere,abducere propr. et transl.
N.
constr.
c.
ad
(sq.
gerundio)
CodEp III p. 59 (a. 1452) : tempus ... humidum ... artus meos longevo fatigatos labore ... ad parendum vestre paternitatis votis a-it et abducit (i. e. abstrahit a parendo etc. ).
N.
locut.:
α.
a memoria a-i
zostać usuniętym z pamięci; oblivioni
dari
KodMp I p. 78 (a. 1263) : ne humana gesta ... a memoria a-antur.β. oboedientiam alicui wypowiedzieć komuś posłuszeństwo; alicuius imperium recusare
DŁUG. Hist. III p. 576 : Wladislaus ... obedientiam Gregorio ... a-xit.
γ.
praesentiam alicui rei
nie pojawiać
się gdzieś, być nieobecnym; alicubi non
comparere, abesse
ArPrawn V p. 495 (s. XV): divinis officiis absque legitima et racionabili causa presenciam suam a-ntes.
δ.
esum carnium
wstrzymywać się od spożywania mięsa; carnes edendo
abstinere
JAC. PAR. I p. 118 : sancti ... Odo et Theodardus, ut esum carnium a-ent ... remedium adhibuerunt.
ε.
a sensibus a-i
odchodzić od
zmysłów, być pozbawionym czucia; animo
et mente alio avocatis nihil
sentire, sensibus carere
VHedv p. 538 : vidi eam ... a-tam a sensibus.
DŁUG. Op. p. 258 : tanto fervore ad meditandum coelestia pertracta (sc. Cunegundis erat ), ut etiam frequentius a sensibus exterioribus a-retur.
ζ.
sorte fatali a-i
umrzeć; mori
DŁUG. Hist. III p. 488 : regina ... sorte fatali a-ta est.
II.
odbierać, zabierać, odejmować własność lub prawo;
possessionem vel ius auferre, adimere
KodPol II p. 69 (a. 1264) : quam (sc.villam ) indebite a-xerat.
CracArt I V p. 106 (a. 1439) : laboris mei oblatio Deo ... non a-atur.
KodMp IV p. 486 (a. 1448) : ab ecclesijs... redditus ... a-i et alienari.
N.
locut.
ArHist X p. 147 (a. 1526) : pestis ... rabies ... mansionem ... civitatis dominis ... a-xit
(tu niemal w znaczeniu: nie pozwolić na...; idem fere significat atque: prohibere quominus... cf. Somm. p. 82, a. 1395: cardinalis ... sacerdotibus uxores habere a-xit).
III.
rabować,kraść; vi vel furto
auferre
KodWp I p. 571 (a. 1271) : hostiis effractis et omnibus inde miserabiliter a-tis.
AKapSąd II p. 1 (a. 1404) : unum bovem a-xit.
AGZ IX p. 109 (a. 1472) : fures domestici ... litteram ... sibi a-erunt.
IV.
1.
ściągać,zdejmować;
detrahere
BRUNO Pass. p. 155 : a-ta ... casucula ... urbem ... adiit.
CodSil V p. 228 (a. 1340) : a-tis sibi calciamentis et vestibus ... misere denudatus.
2.
wyciągać; extrahere
BRUNO Pass. p. 156 : a-to de pera capite.
V.
refl.
1.
odłączać się,odrywać się;
separari, recedere
CodEp I 2 p. 146 (a. 1454) : quo fit, ut me a-re a consiliis vestris ... statuerim.
DŁUG. Hist. V p. 630 : (Graecus) ... a reliqua classe se a-ens … ad portum ... navem appulit.
N.
constr.
se a-i ab aliqua re
CodEp III p. 276 (a. 1477) : et mirraremur, ut vestre dominationes, qui estis membrum corone, a suo corpore scindi et se a-i ... deberetis.
2.
uchylać się od czegoś;
effugere aliquid
KodPol II p. 864 (a. 1436) : si ... quis ... ortulanorum se ipsum excusaverit vel a-xerit a labore unius diei.
APozn II p. 61 (a. 1477) : qui (sc. cives ) ... suis ingeniis et industria a-unt se a satisfactione ac iusticia ministranda.
3.
usunąć się, wycofać się; recedere,exire
CodSil V p. 268 (a. 1340) : quod Iohannes ... a nostra dyocesi ... se decreverit a-ndum.
KsgGrWp II p. 297 (a. 1399) : tenentur ... poenas ... pro eo, quod se ... a judicio a-erunt.