Ogólne
Pełne hasło
Więcej

CRINIS

Gramatyka
  • Formycrinis
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -is
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajmęski
Znaczenia
  • capilli, interdum i. q. capilli plexi.
    • α. + per crines aliquem apprehendere, depilare, retinere, trahere syn.
    • β. iur.+ ad crinem iudicari ad poenam tonsurae (quam plerumque flagellatio comitabatur) condemnari

Pełne hasło

CRINIS, -is m.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • A.
[generis f.
ListMił p. 66 (a. 1450) : crines aureas.
Cf. Th. IV 1201, 76 et 79. gen. pl. crinum:
StPPP VII p. 51 (a. 1497) : crinum depillatione.
]
sg. et (saepius) pl. : włosy, niekiedy także tyle co: warkocz; capilli, interdum i. q. capilli plexi.
N. glossam Pol.
TPaw IV p. 672 (a. 1398) : traxit dominam per c-es dictos «warkocz».
Syn.
capilli ( GŁOG. Phys. fol. A 3b).
Dicitur
adustus (i. e. rufus DŁUG. Hist. II p. 40 ) , circinus et abundans ( ib. III p. 325 ), crispus ( MPH V p. 837, saec. XVI) , croceus et lucidus (i b. IV p. 753, a. 1454) , fricatus ( ArHist V p. 379, a. 1511) , tortus ( JAC. PAR. Serm. fol. 97a ). Abundanter crinium barba ( ARect II p. 70, a. 1450) et comae ( MPH IV p. 753, a. 1454).
N. locut.
α. per crines aliquem apprehendere, depilare, retinere, trahere sim. ( TPaw IV p. 672, a. 1398 ; ZabDziej II p. 125, a. 1483 et saepius; syn. capillare ib. p. 233 , a. 1485) , crines de capite alicuius (-i) depilare, evellere, extrahere ( ArPrawn V p. 102, a. 1440 ; ZabDziej II p. 281, a. 1486 et saepius), item crinibus aliquem protrahere ( Tom XIV p. 280, a. 1532) et cum aliquo per crines ire ( AKap Sąd III p. 83, a. 1502).
β. iur. t. t. (in iure Saxonico) ad crinem iudicari podlegać karze obcięcia włosów (łączącej się zwykle z chłostą); ad poenam tonsurae (quam plerumque flagellatio comitabatur) condemnari
ŁASKI ComPriv p. 198b : omne, quod iudicari debet ad vitam, aut ad manum, aut ad cutem, aut ad c-em.
Ib. p. 177a : qui penestici vocantur ... si in aliquo deliquerint contra statuta ciuitatis, aut consulum decreta violauerint, si in hoc conuicti fuerint, demerentur cutem cum c-bus aut tres solidos.
Aliquatenus diverso modo etsi pessima Latinitate huius poenae vim explicat
StPPP X p. 87 (saec. XV in. ): iudicare in cute et c-e est cingere aliquem seu percutere in statua seu mediastino et quod alicui malefico cum instrumento certo c-es de capite propter furti excessum eruuntur seu extrahuntur.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)