Ogólne
Pełne hasło
Więcej

CONCEPTIO

Gramatyka
  • Formyconceptio, concepcio
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -onis
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajżeński
Znaczenia
  • I. propr. actus partum concipiendi.
    • α. eccl.+ Mariae festum BVMariae sacrum, quod die 8 decembris celebratur
    • β. + iuris civilis
  • II. transl.
    • 1. phil.+ animi (-ae), intellectus actus (vel effectus) mente concipiendi, notio.
      • α. + naturalis
      • β. + communis quae omnibus probatur
    • 2. rhet.+ verborum actus verbis exprimendi, dictio, locutio.
    • 3. + Th. 27, syllepsis, ratio una constructione diversa subiecta coniungendi
      • α. + personarum
      • β. + generum (in genere)
      • γ. + casuum

Pełne hasło

CONCEPTIO s. CONCEPCIO, -onis f.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • BJ.
  • H.
  • N.
I. propr. poczęcie, zapłodnienie; actus partum concipiendi.
N. distinctionem phil.
WROCŁ. EpitConcl fol. q IIIa : c-o alicuius dicitur tripliciter: primo c-o seminis virilis in muliere ... secundo c-o dicitur corporis formatio seu organisatio ... tercio dicitur c-o naturarum, quando videlicet anima infunditur corpori.
N.
α. eccl. Mariae święto Niepokalanego Poczęcia NPMarii (8 grudnia); festum BVMariae sacrum, quod die 8 decembris celebratur ( KodKKr I p. 244, a. 1351 et saepissime).
β. in imagine iuris civilis :
KADŁUB. p. 9 : sic ... nostri civilis iuris nata est c-o, seu concepta nativitas (inde MPH II p. 167, saec. XIV).
Item
inconsulti verbi :
RHist XX p. 128 (saec. XIV) : ut inconsulti verbi c-o pateretur aborsum.
II. transl.
1. phil. animi (-ae), intellectus pojmowanie, pojęcie; actus (vel effectus) mente concipiendi, notio.
Syn.
imaginatio ( GŁOG. Anim. fol. 105a ).
N.
α. naturalis :
GIEŁCZ. fol. F lb : contra naturalem intellectus c-em.
β. communis pogląd powszechnie uznawany; quae omnibus probatur
GŁOG. Anal. fol. 33a : propositio ... ‘omne totum est maius sua parte’ ... est communis animi c-o.
Ib. fol. 76b : principium commune siue dignitas, que est communis anime c-o.
2. rhet. verborum sformułowanie, wyrażenie; actus verbis exprimendi, dictio, locutio.
3. gramm. tzw. sylepsa, tj. połączenie wspólnym orzeczeniem różnych osób, rodzajów lub przypadków; syllepsis, ratio una constructione diversa subiecta coniungendi (cf. Th. IV 27, 65 sqq.)
Gramm. p. 202 (saec. XV) : c-o est diuersorum constructibilium ad diuersa pertinentium respectu alicuius tercji se conformantis mediata et indiscreta coniunctio (cf. GŁOG. Alex. I fol. 137a).
Distinguitur
α. personarum :
Gramm. p. 202 (saec. XV) : c-o personarum fit, quando dicimus ‘ego et Sors legimus’.
GŁOG. Alex. I fol. 138a : c-o personarum: ‘ego tuque damus’.
β. generum (in genere) :
Gramm. p. 202 (saec. XV) : c-o generum implicita ... vt ostenso masculo et femella potest dici ‘vterque iacet pronus’.
GŁOG. Alex. I fol. 140b : c-o generum ... vt ‘brunellus et brunella sunt asini’.
γ. casuum :
GŁOG. Alex. I fol. 137a : c-o casuum ... vt ‘tu mecum gaudemus’.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)