- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- B.
- BJ.
- H.
- Ha.
- N.
- H.
- A.
I.
(wzajemnie lub wspólnie) obiecywać (coś sobie), przyrzekać, zobowiązywać się do czegoś, układać się o coś, zawierać (pokój); (invicem, communiter) promittere, se obstringere, spondere, inire (pacem)
*PommUrk II p. 505 (a. 1283) : cum dominis sepedictis prestito iuramento c-simus communem pacem terre.
Ib. III p. 245 (a. 1295) : hec ... premissa firmiter obseruanda ... principes ... promiserunt mutuo, quod et vasalli ... similiter c-erunt taliter, quod ... communiter astabunt, donec etc.
KodMp II p. 226 (a. 1313) : marcam ... soluere se obligauit ... et ... succumbere parti aduerse c-sit.Ita saepissime.
Syn. et iuxta posita
se obligare (
KodMp II
p. 226, a. 1313)
, polliceri (
SSrSil IX
p. 112, a. 1465)
, (mutuo) promittere (
PommUrk III
p. 245, a. 1295
et saepius), spondere (
ZabDziej IV 1,
p. 113,
a. 1562).
Constr.
a.
sq.
acc.
cf.
supra 42.
b.
sq.
inf.
vel
acc.
c.
inf.
cf.
supra 47 sq. StPPP IX p. 4 (a. 1407) : marcas ... osit soluere.Ita passim. c. sq. con. iussivo
AKapSąd II p. 751 (a. 1510) : neminem timeatis, vobis c-o.d. sq. ut :
ZabDziej I p. 105 (a. 1481) : Indrych c-sit ei, ut fratrem suum perveniretur verbis bonise. sq. quod (quoniam) cf. supra 778,45 ;
*CodVit p. 991 (a. 1409) : Ordo ... castrum ab Ulrico vadio cepit tali condicione c-sa, quoniam ipsum sibi restitueretur.Ita saepius.
2.
wyrażać zgodę na coś, uznawać;
approbare, ratum habere
SSrSil VII p. 52 (a. 1459) : id predicti duo primum statuerunt et c-i fecerunt per totam communitatem.
B.
1.
ręczyć za coś lub kogoś; fideiubere, cautionem dare
Lites I p. 432 (a. 1325) : pro qua quidem concordia ... patres ... una nobiscum c-unt.KodPol III p. 322
( a. 1379) : c-sit pro ... matre sua et pro ... fratre suo, quomodo ... Johannem ... nunquam ... valeant ... inquietare.
TPaw III p. 540 (a. 1398) : Marinicza ... pro ... Jaschcone et Nicolao c-sit et extat fideiussor.Ita saepius.
N.
cautionem :
KodWp I p. 395 (a. 1273) : dux ... Ladizlaus cum suis militibus ... caucionem huiusmodi c-sit, ut etc.
N. glossam Pol.
StPPP VI p. 357 (a. 1527) : Ioannes ... coram mte regia verbo suo militari c-sit alias «przyrzekł» pro aliis nepotibus suis de securitate vitae ... Ioanni Cobylensky.
Item:
zaręczyć za kogoś czymś, zastawić coś; oppignerare aliquid pro aliquo
StPPP VIII p. 968 (a. 1400) : Hota ... c-it pro ... Przeclao duos laneos.
Constr.
a.
quid?
acc. (
KsgGrWp I
p. 330,
a. 1399
:
hoc c-sit dominus manu sua)
vel
enunt.
obi.
(cf.
supra 15
sq.
et
21 sq.] ; KodMp IV p. 251, a. 1429 ;: cuiquidem domine ... Raphael sua cautione fideiussoria c-sit pro ... vxore sua, ita quodetc.; ita saepius). b. pro quo? supra 13 sqq.
2.
(super) animam
przysięgać na własną lub cudzą odpowiedzialność; suo vel alicuius periculo iurare
KsgMaz I p. 73 (a. 1407) : domino Albrziconi ... adiudicavimus iurare ... contra Albertum, quia animam suam c-sit, tandem idem Albertus inquit: ... «ego nolo iurare».
Ib. III p. 57 (a. 1434) : predicti pueri ... super animam ipsius Iohannis c-erunt wlgariter «szlubily gego dusza» et ipse Iohannes hoc iuramentum noluit hodie prestare.Cf. supra I 527,14 sqq.
3.
powierzyć rozstrzygnięcie sporu sędziom polubownym; controversiam decidendam arbitris committere.
N. glossam Pol.
GLcerv p. 505 : c-re «zwolić, przyślubić».
Syn. et iuxta posita
compromissum facere (
CodEp III
p. 130, a. 1467)
, consentire (
KodKKr I
p. 285, a. 1361)
, convenire (
KodPol I
p. 197, a. 1348)
; in arbitrum deputare (
DŁUG. LibBen II
p. 398
).
Constr.
a.
sq.
acc.
KodMp I p. 352 (a. 1368) : in dominum Iohannem ... decimam ... c-erunt.Ita saepius.
b.
α.
sq.
de.
β.
sq.
super :
KodPol I p. 197 (a. 1348) : super premissis ... c-re.
γ.
sq.
in
c.
abl.
AGZ XI p. 198 (a. 1442) : partes c-erunt alias «prziszli» potenter in premisis causis super ... Iohannem Dlugy.
c.
α.
sq.
in
c.
acc.
β.
sq.
super
c.
acc.
,
cf.
supra779,41.
d.
sq.
dat.
DŁUG. LibBen II p. 398 : domini ... nos ... in arbitros ... deputaverunt ... c-ntes nobis ... liberam ... potestatem ... sententiandi.
4.
wyrokiem sądu rozjemczego pogodzić zwaśnione strony; sententia arbitrorum litigantes in concordiam reducere, reconciliare
APozn I p. 2 (a. 1434) : prefate partes per nos unite et amicabiliter c-sse sunt.
Ib. II p. 393 (a. 1499) : nulla ... parcium parti alteri obicere et memorari non debet de predicta causa iam c-ssa.
II.
zarazić, zakazić?
inficere?
CodEp I 1, p. 63 (a. 1424) : contra vos potenter insurgemus et velut membra putrida, ne corpus integrum c-ant, succidemus (ed. compromittat succedimus).