Ogólne
Pełne hasło
Więcej

CLARIFICO

Gramatyka
  • Formyclarifico, crarifico
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -are, -avi, -atum
Znaczenia
  • I.
    • 1. propr. illustrare.
    • 2. transl.
      • a. ornare, laudibus efferre, celebrare
      • b. theol. glorificatus
  • II.
    • 1. propr. purgare, mundare
    • 2. transl.
      • a. expurgare, excusare, innocentem probare (aliquem vel aliquid)
      • b. declarare, patefacere, ostendere aliquid

Pełne hasło

CLARIFICO s. CRARIFICO, -are, -avi, -atum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • BJ.
  • A.
  • N.
I.
1. propr. oświetlać; illustrare.
2. transl.
a. uświetniać, przynosić cześć; ornare, laudibus efferre, celebrare
ArHist XII p. 288 (saec. XIV) : quem dignitas, obsequium Divinum c-at.
KodUJ I p. 26 (a. 1400) : Praga Bohemiam illuminat et extollit ... Uxonia totam fere Almaniam c-at et foecundat.
KomKadł p. 75 : plus enim humilitas regem decorat, quam purpura c-at.
Ita saepius. Cf. Th. III 1276,16 sq.
N.
podnieść do stanu szlacheckiego; ad equestrem ordinem promovere
ArHist III p. 352 (a. 1499) : Stanislaum ... nobilitare, c-re, ex humilique condicione ... leuare ... duximus.
b. theol. part. perf. : uwielbiony; glorificatus
PEREGR. fol. 107b : utrum c-tus posset cibum naturalem manducare.
II.
1. propr. oczyszczać; purgare, mundare
NIC. POL. p. 140 : purgant pillulae cerebrum, oculos c-ant.
ModlWW p. 15 : ad c-ndum et illuminandum cristallum, ut in eo videre valeam ... omnia... contenta.
Ita saepius.
N. de
voce :
GŁOG. Alex. I fol. 73 d : geralogodion est quoddam vnguentum c-ns siue mundans vocem (cf. Th. [III 1267,20sq.).
2. transl.
a. uwolnić od zarzutów, podejrzeń; expurgare, excusare, innocentem probare (aliquem vel aliquid)
KodMp I p. 383 (a. 1374) : dominus Nicolaus literam ... per nullum euentum potuit expurgando c-re contra ... dominum abbatem.
VL p. 151 (a. 1447) : inculpatus ... de furto ... teneatur suam innocentiam ... testium numero ... c-re et purgare (cf. JusPol I p. 254; ArPrawn V p. 88).
Ita saepius.
Syn.
purgare (ut ), iustificare ( ARect I p. 593, a. 1522).
b. podać do wiadomości, ogłosić, oświadczyć; declarare, patefacere, ostendere aliquid
AGZ II p. 49 (a. 1403) : vestre c-o benignitati, quod etc.
Lites II p. 437 (a. 1409) : per realem efficaciam c-re volumus nostrarum opera factionum (cf. DŁUG. Hist. III p. 586).
Ita saepissime.
Syn.
demonstrare ( StPPP III p. 191, a. 1532) , notificare ( AKap Sąd II p. 162, a. 1449).
N.
wypowiedzieć na głos; clara voce dicere
MARTIN. OP. Chr. p. 166 : necessitate vrgente, quicunque hominum siue in flumine siue in fonte ... tantum Christiana confessione credulitatis c-ta baptizaretur.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)