Ogólne
Pełne hasło
Więcej

CAUTIONO

Gramatyka
  • Formycautiono, cauciono
  • Etymologiacautio
  • Odmiana -are, -avi, -atum
Znaczenia
  • I. iur. cautionem dare, fideiubere, spondere
    • a.
      • α.
      • β.
    • b.
      • α.
      • β.
      • γ.
      • δ.
      • ε.
      • ζ.
      • η.
  • II.
    • 1. multare
    • 2. occupare, retinere
    • 3. ratiocinari, computare

Pełne hasło

CAUTIONO s. CAUCIONO, -are, -avi, -atum (cautio)
  • Dc.
[dep. modo usurpatur
CracArt IV p. 114 (a. 1440) : quam cautionem super non alienatione ... argenti caucionatus est.
AGZ XVI p. 293 (a. 1499) : fideiussores ... pro Vgyeszczki debent caucionari fideiussoria alias «raczycz».
WilkLub p. 8 (a. 1532) : nemo prefatorum ... tam pro advena ... quam eciam concive fideiubere et caucionari audeat.]
I. iur. t.t. zobowiązać się za kogoś, zabezpieczyć dopełnienie zobowiązania cudzego; cautionem dare, fideiubere, spondere
PP V p. 15 (a. 1425) : Stanislaus ... pro ... germano suo ... ac glote sua... fideiussit et c-uit, quod etc.
Ib. p. 71 (a. 1427) : Nicolaus pro ipso Stanislao Iudee Sprincze certam summam pecunie c-uerat.
Ita saepissime. Additur fideiussoriali cautione ( APozn II p. 89, a. 1480) , fideiussoria ( AGZ XVI p. 293 cf. ).
Syn.
fideiubere ( PP V p. 15, a. 1425 et saepius), promittere ( AKapSąd II p. 670, a. 1494) , firmare ( APozn III p. 103, a. 1505). Indicatur
a. persona, pro qua cautio datur
α. sq. pro: PP V p. 15 et p. 71 cf. supra 11 sqq. Ita passim.
N.
pro se :
AKap Sąd II p. 670 (a. 1494) : c-uit pro se et ... fideiussit et promisit nullam personam ... impedire.
β. sq. acc.
KsgMaz III p. 71 (a. 1434) : antequam fui c-tus.
AKapSąd II p. 126 (a. 1440) : heres... noluit tamen eos familiares c-re (cf. supra nuncius fuit ad dnum heredem, ut prescriptos familiares suos cautione fideiussoria astringeret de parendo iuri).
Ita passim.
N. refl.
APozn II p. 89 (a. 1480) : super bonis et mercibus quorundam civium ... c-vit se fideiussoriali caucione ... et presentibus se obligavit ... solvere.
b. praestandae cautionis οβιεξτυm
α. sq. acc.
KsgMaz III p. 114 (a. 1435) : quamvis ego fideiusseram, tamen vos ... frumenta, que c-bam apud vos, eidem kmetoni recepistis, fideiussionem pro me ... factam non advertendo.
Ib. p. 101 (a. 1435) : Przeczlaus pecuniam Gregorio c-tam non debuit Mythkowy dare, sed arbitris in manus.
AGZ XIV p. 176 (a. 1445) : Schachno a iudicio recessisset ... pena non ... c-ta (cf. supra Schachno lapsus est dom(inis)... penam trium marcar., pro quo fideiussit Dauid Iudeus sibi esse persolvendam).
β. sq. inf.
KsgMaz III p. 12 (a. 1434) : quinque sexagenas monete communis ... c-vit persolvere.
AKapSąd II p. 670 cf. supra 24 sq.
γ. sq. quod: PP V p. 15 cf. supra 12.
δ. sq. enuntiato finali
AKap p. 313 (a. 1547) : tandem c-tus est, ne deinceps aliquas querimonias ... faceret, ad X marcas pecuniarum.
Visit. p. 52 (a. 1511) : cmeto c-tus est, ut se transferat ad agros cmethonales ... et agrum praedialem dimittat.
ε. sq. ad :
ZabDziej III p. 177 (a. 1492) : quem sua magnificencia ... fecit se obligare c-ri ad standum ... coram ... maiestate.
ζ. sq. de:
AKapSąd I p. 628 (a. 1518) : si ... timetur de fuga sua, poterit apprehendi et c-ri de parendo iuri.
Cf. ib. III p. 349 (a. 1530).
η. sq. super : APozn II p. 89 cf. supra 280,30 sq.
II. singularia
1. obłożyć karą pieniężną; multare
AKapSąd I p. 132 (a. 1481) : Iohannem ... et Mathiam ... propter ... dictorum domorum extinccionem ad triginta marcas c-verunt ... pro quibus fideiuberunt [etc. (nisi leg.] condemnaverunt, cf. paulo supra ).
2. zająć, obłożyć sekwestrem; occupare, retinere
AGZ XI p. 405 (a. 1455) : ministerialis recognovit: ego dominam in domo preveni et ... agnos, qui fuerunt recepti kmethoni, ... c-re volui, pro quibus muttonibus «lycza» desideravi.
3. prowadzić rachunki; ratiocinari, computare
KADŁUB. p. 154 : euge vernacule, qui tam c-ndi polles industria, ut nihil de commisso tue dispensacioni stipendio ... deperire sinas (cf. KomKadł p. 383).
Cf. CAUTIO I 2.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)