Ogólne
Pełne hasło
Więcej

ASSIDEO

Gramatyka
  • Formyassideo, adsideo, assedeo
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -ere, -sedi, -sessum
Znaczenia
  • I.
    • A. propr. iuxta aliquem vel aliquid sedere
      • α. + templo
      • β. + lateri
        • 2. i. q. obsidere.
    • B. transl. operam dare alicui rei.
  • II. iur.
    • 1. + ASSESSUS, -a, -um I 1). iuri dicendo interesse
    • 2. munus assessoris gerere
    • 3. actioni,quae iure agitur, adesse

Pełne hasło

AS-SIDEO s. ADSIDEO s. ASSEDEO, -ere, -sedi, -sessum
  • F.
  • Th.
  • Bl. (ad-),
  • S.
  • Dc.
  • B. (-ns),
  • BJ.
  • A.
  • N.
I.
A. propr. siedzieć przy kimś lub przy czymś; iuxta aliquem vel aliquid sedere, v. gr. convivio ( PrzMog p. 48 ) , lusoribus ( KsgRachKr II p. 68, a. 1387) , aegro.
N. locut.
α. templo de religiosis apud ecclesiam quandam sedem habentibus
*SSrSil XVII p. 60 (a. 1506) : Bernardini ... in nova urbe templo a-ent novo.
β. lateri alicuius
KodWp II p. 369 (a. 1323) : ad ... baronum tum lateri nostro a-ncium ... presenciam.
CodEp I 2, p. 198 (a. 1459) : de consilio ... consiliariorum nostrorum tunc lateri nostro a-ntium.
Ita saepius.
2. oblegać; i. q. obsidere.
B. transl. przykładać się do czegoś; operam dare alicui rei.
II. iur. t. t.
1. de iudicibus: zasiadać w sądzie; iuri dicendo interesse
KodMp III p. 26 (a. 1338) : magna ... iudicia, que ... per prouinciales iudices presideri solent, nec noster nuncius ibidem a-at, solus scultetus iudicare non presumat.
AGZ XIV p. 177 (a. 1445) : ius ... propter absenciam dom. capitanei, burgrabii et iudicis non a-bat (
cf. ib. p. 191, a. 1445 et ASSESSUS, -a, -um I 1).
Ib. XI p. 269 (a. 1446) : ut iudex causam ... suspenderet ad illud tempus, quando convalebit et quando terminis a-bit personaliter.
ArPrawn I p. 234 (saec. XV) : iudicium bannitum celebravimus et ibidem pleno iure a-imus.
2. towarzyszyć sędziemu w charakterze asesora; munus assessoris gerere
KodWp III p. 623 (a. 1390) : consilio multorum nobilium nobis pro tribunali a-ncium.
KsgGrWp I p. 96 (a. 1390) : iudex de mandato dominorum tunc secum ante castrum a-ncium adjudicavit etc.
AKapSąd III p. 12 (a. 1457) : episcopus ... una cum dominis ... eidem a-ntibus ... invenit, quod etc.
N. constr. sq.
cum :
KodMp IV p. 158 (a. 1416) : secundum ... decretum dominorum nobiscum a-ncium.
N. part. praes. loco subst. i. q. assessor
PP III p. 145 (a. 1447) : venientes ad iudicium bannitum ... magister scabinorum cum suis a-ntibus.
3. być obecnym przy jakiejś czynności prawnej; actioni,quae iure agitur, adesse
KodWp I p. 70 (a. 1211) : ego Wladislaus dux ... contuli ecclesie Sancte Marie in Wratislavia villam ... nomine Muclino his a-ntibus.
KodMp I p. 27 (a. 1237) : resignauit ... coram ... aliis quam pluribus a-ntibus.
Ita saepius.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)