Ogólne
Pełne hasło
Więcej

ARGUMENTUM

Gramatyka
  • Formyargumentum
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -i
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajnijaki
Znaczenia
  • I.
  • I. signum, indi-
    • α.
    • β.
    • δ.
    • α.
    • β.
    • γ.
    • 2. actus arguendi, admonitio
  • I. materia (praec. fabulae, poematis, orationis)
    • 1. dictum
  • I. astr. planetae motus, qui in epicyclo fit

Pełne hasło

ARGUMENTUM, -i n.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • A.
  • N.
I.
I. dowód, znak, świadectwo; signum, indi-j cium, probatio.
Syn.
probatio (NIC. Bl. Serm. I p. 358, ib.II p. 374 ) , demonstratio, monstratio ( ib. ), indicium ( KodMp II p. 155, a. 1284 et ' saepius), ratio ( Lites II p. 238, a. 1412) , signum ( ArPrawn VII p. 127, a. 1566).
N. glossas Pol.
RFil XXV p. 127 (a. 1475) : a-um evidens est «jawne doszwathczenye gest».
Ib. XII p. 24 (a. 1512) : a-um «docazowanye».
GLb p. 8 : a-um «dovod, vyvod».
N.
α. inartificiale (genus antiquis rhetoribus notum),
β. syllogisticum ( GŁOG. ExLog fol. \ \a et saepius),-/.ab absurdo ( VL p.319 a. 1505 ; cf. ŁASKI ComPriv fol. 71a ).
δ. a contrario sensu ( Lites I p. 37, a. 1321). s. a simili ( KomKadł p. 45 ; ARect I p. 74, a. 1474). ;
N.
1 constr. a. sq. gen. qualitatis litterae ( SchlUrk p. 337, a. 1258) , opinionis ( FormJ p. 39 ; ib. p. 60 ) ;, rationis ( Lites II p. 438, a. 1409 ; CALLIM. Hist. p. 133 ) , faceti sermonis ( DŁUG. Op. p. 71 ) , tri stioris animi (id. Hist. II p. 451 ). b. sq. gen. I obiectivo certitudinis ( KodMp II p. 155, a. 1284 et saepius), laetitiae ( Tom. III p. 258, a. 1514) , dilectionis ( UrkBBr p. 20, a. 1258) , fidei ( KodWp I p. 107, a. 1225) , opportunitatis ( KADŁUB. p. 144 ) , spiritus (i. e. vitae DŁUG. Op. p. 156 ; ib. p. 158 ). ;Quod saepius in PommUrk legitur oblivionis argumentum leg. augmentum, ut recte
ib.11 p.204(a. 1268) : labente tempore labatur memoria, et factum penitus sortiatur obliuionis augmentum.
c. sq. de :
AAlex p. 90 (a. 1502) : quae omnia a-um faciunt de Tureis ... contrarium,
d. sq. in c. acc.
GŁOG. Phys. fol. A 2a : a-um in artis phisionomiae veritatem.
N. formulam
ad (in, ob) argumentum na dowód; argumenti gratia.
N. locut.
α. argumentum deducere ( KodUJ III p. 21, a. 1473 ; ib. IV p. 88, a. 1522).
Simili sensu
facere, profundere ( ROYZ. I p. 44, v. 50).
Item
ex aliqua re sumere; per aliquid accipere ( DŁUG. O p.43 ); renovare et conservare ( DŁUG. Hist. I p. 487 ).
β. aliquid in argumentum ducere ( CALLIM. Rhet. p. 43 ). Simili sensu aliquid ad argumentum retorquere ( PP II p. 190, a. 1450, cf. Dogiel IV p. 149, a. 1454).
Opp.
aliquid argumentis refigere ( ROYZ. I p. 186, v. 712).
γ. argumentum ex aliqua re est.
Simili sensu
innuitur ( KodWp III p. 250, a. 1364) .
2. nagana, upomnienie; actus arguendi, admonitio
CodVit p. 1021 (a. 1416) : ipsis fratribus per modum correccionis vel a-i aliqualiter dicitur, ne talia permitterent.
I. I. treść,zawartość (zwł. utworu literackiego); materia (praec. fabulae, poematis, orationis).
N. wprowadzenie, streszczenie;operis materia compendiose exposita
GŁOG. Anal. fol. nlb. : a-um in libros posteriorum Analeticorum Aristotilis.
1. wypowiedź, powiedzenie; dictum
KodKKr I p. 52 (a. 1253) : quisquis ... rem alienam usurpat, a-o Dominico, nisi reddet, gehenna reus erit.
HUSSOW. p. 84, v. 481: non opus est logicis absolvere sensibus ista, quae sunt nota satis caelestibus a-is.
N. glossam Pol.
RFil * XXII p. 19 (a. 1466) : a-um «gadanya».
I. astr. ruch planety po epicyklu; planetae motus, qui in epicyclo fit
ALBERT. p. 74 : dicitur ergo aequatio a-i non quod aequaret a-um, id est motum lunae in epicyclo, sed quia per ipsum quaeritur a-um.
Ib. p. 101 : inventus est medius i motus planetae in epicyclo, qui dicitur a-um me1 dium.
Cf. ib. p. 73, p. 110, p. 125 .
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)