Ogólne
Pełne hasło
Więcej

ANTERIOR

Gramatyka
  • Formyanterior, anteriores
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -ius -um
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajmęski
Znaczenia
  • I.
    • 1. in fronte situs.
      • α. + in (a) parte a-i i. q. ante.
      • β. + in a-em partem adversus, prae se.
      • b.
      • c.
      • d.
    • 2. ulterior
  • II. praecedens, superior.

Pełne hasło

ANTERIOR, -ius adi.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • BJ.
  • A.
  • N.
I.
de loco
1. przedni, znajdujący się na przedzie; in fronte situs.
Opp.
posterior ( KodUJ I p. 83, a. 1410 et saepius).
N. glossam Pol.
PP III p. 191 (a. 1450) : a-em wlgariter «przędny».
Dicitur praec. de a. parte vel fine alicuius rei (
KodWp I p. 258, a. 1251 et saepius).
N.
ecclesiae chór, prezbiterium; in qua altare maius erigitur, chorus
DŁUG. LibBen III p. 230 : a-r ... pars ... ecclesiae sive chorus (cf. MPH V p. 610, a. fere 1460).
N. locut.
α. in (a) parte a-i z przodu; i. q. ante.
β. in a-em partem naprzód, przed siebie; adversus, prae se.
Simili sensu
versus partem a-em ( AKapSąd II p. 793, a. 1515).
b. domo ( KodUJ I p. 83, a. 1410).
c. pariete domus ( KsgŁawKr p. 278, a. 1395 ; ib. p. 299 ).
d. gradibus altaris ( AKapSąd III p. 105, a. 1506) . dentibus ( AGZ XVII p. 372, a. 1499) , pedibus animalium.
N. abs. loco subst.
anterius vel anteriora przednia część; i. q. anterior pars.
NIC. BŁ. Serm. I p. 141 : videbatur sibi quod esset bos in a-bus et in posterioribus leo.
Item in imagine
ib. p. 9 : per asinam intelligitur nostra caro pigra ... ab a-i debilis ad spiritualia, a posteriori fortis ad temporalia.
N. locut.
se in a-a extendere przybierać dumną pozę; superbia tumescere
DŁUG. Hist. V p. 471 : ex superiorum suorum factis ... superbiens ... semper se in a-a ridiculus Thrasonis imitator extendebat.
2. dalszy; ulterior
AGZ VI p. 57 (a. 1460) : Halicienses ... Leopolim ... non pertranseant ... ad loca a-a, videlicet Premisliam, Jaroslav.
II. de tempore: poprzedni, dawniejszy; praecedens, superior.
N. locut.
ante a-a tempora w dawnych czasach; antiquissimis temporibus
StPPP II p. 820 (a. 1477) : dudum et ante a-a tempora ... fuerat controuersia exorta.
Subst. anteriores,, -um m. przodkowie; i. q. maiores
KsgMaz II p. 122 (a. 1425) : possidere sicud et a-es seu patres eorum tenuerunt.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)