- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- B.
- A.
- N.
istota żywa; id quod animam
in se habet.
1.
rationabile
człowiek;
homo.
N. de servis
DokKujMaz p. 216 (a. 1271) : omnes res meas mobiles scilicet a-ia racionabilia cum brutis ... uxori mee ... lego.
2.
irrationabile, brutum
et
abs.
zwierzę;
belua, bestia.
N.
iuncturam
NIC. POL. p. 48 v. 63: sensatis a-bus et vegetatis (i. q. bestiis, atque plantis ).
N.
glossam
Pol.
RFil XXIII p. 276 (a. 1450) : ceteris a-bus «nad gise swąrząta».Intelliguntur praec. pecora, equi (per opp. ad bestias v. g.
MARTIN. OP. Serm. fol. 186b) KodWp II p. 128 (a. 1296) : cives ... in terris et silvis civitatis pascant a-ia.
Lites I p. 304 (a. 1339) : pratum, ubi possent tenere a-ia sua.Ita saepius.
N.
glossam
Pol.
AGZ XI p. 388 (a. 1453) : omnia genera a-ium alias «bidlo».
N.
α.
laboriosa
zwierzęta robocze;
quibus laboratur
StPPP XI p. 283 (a. 1541) : 4 a-ia laboriosa scilicet duos boves et duos equos.
Opp.
campestria
ŁASKI ComPriv fol. 203b : a-ia campestria id est, quibus non laboratur.
β.
nocentia
bydło wchodzące w szkodę; quae in
alieno prato vel campo pascuntur
KodTyn p. 237 (a. 1422) : potestatem impellendi ... a-ia nocentia ... in pratis arestata ... ad domum et aream propriam.
γ.
superiora
i. q. maiora
KodWp III p. 255 (a. 1364) : exceptis dorcis ... et damis et aliis superioribus a-bus.