Ogólne
Pełne hasło
Więcej

AFFIRMO-1

Gramatyka
  • Formyaffirmo
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -are, -avi, -atum
Znaczenia
  • I. firmiorem facere
    • 1. propr.
    • 2. transl.
    • 3. adiungere, assignare
  • II. ratum habere
  • III.
    • 1. asserere, profiteri (imprimis coram iudicibus)
    • 2. confirmare (iure iurando, fide sua)
    • 3. praedicare
    • 4. + alicui rei ascribere
  • IV. + aliquem creare
  • V. phil.+ copula a-ta twierdząca

Pełne hasło

AF-FIRMO, -are, -avi, -atum
  • F.
  • Th.
  • S.
  • Dc.
  • BJ.
  • N.
I. wzmocnić,umocnić; firmiorem facere
1. propr.
GALL p. 458 : castellum vero Bolezlavus melius ad retinendum a-vit eoque munito necessariis suos ibi milites collocavit.
2. transl.
KodWp II p. 152 (a. 1298) : quod a-at auctoritas litterarum, non pravorum hominum potest infirmare improbitas.
APozn I p. 300 (a. 1459) : comunitas attenta nostra iusta sentencia ipsam a-vit et approbavit.
3. przyłączyć, przydzielić; adiungere, assignare
KodKWil I p.382 (a. 1482) : ego ... de novo do, dono, a-o ascriboque ecclesie ... decimam etc.
Cf. AFFIRMATIO I.
II. uznać za ważne; ratum habere
*CodVit p. 981 (a. 1409) : magister generalis consilium suum a-vit et secundum eius consilium fecerit.
KodTyn p. 274 (a. 1433) : praefati domini ... se obligarunt ... nostra ... pronuntiata, definita ... laudata ... inviolabiliter a-re et tenere.
III.
1. twierdzić, oświadczyć (zwłaszcza przed sądem); asserere, profiteri (imprimis coram iudicibus).
Constr.
a. sq. acc.
b. sq. acc. c. inf.
c. sq. quod:
IANIC. p. 132 v. 6: quod ... Cupidineis feriatur nulla puella sagittis, a-as.
d. de aliqua re.
2. potwierdzić (przysięgą lub słowem); confirmare (iure iurando, fide sua) ,cf. AFFIRMATIO I 2.
3. głosić; praedicare
KomKadł p. 329 : quis eorum ([regum sc.)] gesta per totum orbem ... a-bit, nisi proles sapientum, qui preter modum dilexerunt scientias.
4. alicui rei przypisywać; ascribere
MPH II p. 845 (saec. XIII exeunte): hoc factum pagani a-bant incantacionibus, non virtuti divine.
IV. aliquem ustanowić; creare
APozn II p. 4 (a. 1471) : successores ... Katherine ... per famosum Ioannem ... scabinum nostrum tanquam tutorem ipsorum legittimum a-tum, deputatum et iure confirmatum recognoverunt.
V. phil. copula a-ta i. q. affirmativa; twierdząca
GIEŁCZ. p. 12 : verificatio semper fienda est mediante copula a-ta et non negata, siue in affirmatiuis siue negatiuis enuntiationibus.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)