Ogólne
Pełne hasło
Więcej

CONDUCTUS

Gramatyka
  • Formyconductus
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -us
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajmęski
Znaczenia
  • I.
    • A. abstr.
      • 1. propr. actus conducendi, apportatio, subvectio
      • 2. transl. vivendi ratio, mores
    • B. concr.
      • 1. comitatus, praesidium, stipatio
      • 2. iur. munus iure feodali impositum currus ac securum transitum domino eiusque apparitoribus praestandi
      • 3. + salvus (securus, merus) litterae, quibus securitas praestatur
        • a. peregrinantibus
        • b. debitoribus
      • 4. + cautio? dominica post Pascham prima
  • III.
    • 1. oratio pro morientibus
    • 2. actus locandi
    • 3. impulsus?

Pełne hasło

CONDUCTUS, -us m.
  • F.
  • Th.
  • Dc.
  • B.
  • BJ.
  • A.
  • H.
  • Ha.
  • N.
[ formae decl. II: abl. sg. conducto: PommUB p. 522 (a. 1299) : copiam privilegiorum ... de theoloneo ... transeunciumque conducto, gen. pl. conductorum: CIOŁ. Lib. II p. 138 : literas ... saluorum conductorum. Cf. infra 909,15 et supra CONDUCTUM.]
I.
A. abstr.
1. propr. sprowadzanie, dostarczanie; actus conducendi, apportatio, subvectio
KodWp III p. 110 (a. 1358) : kmethones...ad c-um ferinarum et aliarum rerum... teneri.
RachJag p. 229 (a. 1393) : III mar(cas) a c-u eorundem piscium.
2. transl. zachowanie się; vivendi ratio, mores
KodKKr II p. 301 (a. 1405) : in copiositate spiritus et in vnitate c-us.
B. concr.
1. asysta, konwój, eskorta; comitatus, praesidium, stipatio
MPH I p. 373 (a. 1085- 1092): legatis c-um dare.
KodPol II p. 766 (a. 1385) : c-um ad deducendas huiusmodi pecunjas ... conferre.
Ita saepius saec. XIV-XVI.
Dicitur
personalis (opp. litteralis: DŁUG. Hist. IV p. 318 ) , armigerarum gentium ( *Theiner II p. 10, a. 1414).
N. corporis mortui
Ztschr. XVII p. 104 (a. 1417) : omnes ... in c-u corporis ipsius defuncti ... interesse debeant.
AKapSąd III p. 288 (a. 1507) : funus cum c-u maiori.
Cf. CONDUCTIO I C 1.
2. iur. t. t. ciężar prawa feudalnego polegający na obowiązku zapewniania panu i jego sługom środków i bezpieczeństwa transportu; munus iure feodali impositum currus ac securum transitum domino eiusque apparitoribus praestandi
DokSul p. 314 (a. 1176) : forum monasterii c-um nullum ducit.
CodSil(M) I p. 268 (a. 1204) : in itinere ducis currus duos et custodes duos de toto circuitu c-umque militarem debent habere ([i. e. praebere) incolae.]
KodMaz(K) p. 414 (a. 1237) : c-us nullus sit in ciuitate, nisi pannj in ipsa ciuitate ducj comparentur.
KodWp I p. 32 (saec. XIII) absolvimus homines ... a ... c-u castorariorum (cf. KodPol I p. 4).
KodMp II p. 155 (a. 1284) : homines autem earundem villarum absoluimus ... ab omni c-u preterquam militali.
Ita saepius, praec. addito militalis (-ris) cf. et passim.
N. syn.
MIECH. p. 355 : octo equis podwodorum seu c-orum extraheretur currus.
N. glossas Pol.
PommUB p. 304 (a. 1282) : ab omni c-u ducali, quod «prevod» wlgariter nuncupatur.
ArSang II p. 6 (a. 1299) : «powod» militare seu c-um.
Visit. p. 452 (a. 1512) : c-us faciant alias «salphark».
Tom. VIII p. 183 (a. 1526) : c-us vulgariter «przewoz».
N. locut.
conductum vehere ( Visit. p. 438, a. 1361). Cf. CONDUCO I B 2 β CONDUCTIO I A CONDUCTURA I 1 b.
3. salvus (securus, merus) et abs. ; pismo zapewniające nietykalność osobistą; litterae, quibus securitas praestatur
a. osobom przejeżdżającym przez obce terytorium; peregrinantibus
KodWp I p. 219 (a. 1247) : securum eisdem monachis per terram meam dando c-um in eundo ac redeundo.
Ib. II p. 158 (a. 1298) : dantes eis mercatoribus securitatem et c-um merum et plenum.
Ita saepissime saec. XIII-XVI. Simili sensu securitatis ( Dogiel I p. 42, a. 1410 et saepius) immo securus securitatis ( ib. et AKap Sąd III p. 252, a. 1496).
Syn.
securitas (cf. et saepius).
Dicitur
litteralis :
DŁUG. Hist. IV p. 318 : salvum c-um personalem et literalem mitti.
b. dłużnikom; debitoribus
APozn II p. 27 (a. 1472) : super qua solucione ipse Luduicus nulla re neque litteris salvorum c-us (sic ) quibuscumque se defendere debet.
MatPis I p. 17 (a. 1505) : promisit ... se non tueri litteris regalibus neque aliquo regio c-u.
Tom. V p. 122 (a. 1520) : neminem ... sua debita ... posse ... exigere sub pena transgressi et violati salvi c-us alias «listu zelasnego» seu literarum securitatis a nobis (sc. Sigismundo rege ) concessarum.
Cf. ib. VI p. 19 (a. 1522). Ad rem cf. KH XLI p. 160 .
4. gwarancja? cautio?
PommUrk VII p. 258 (a. 1329) : virtute conventionis presentis ipsis addemus quatuor milia marcarum ... cum c-u tamen coniunctim nostri et ipsorum ita etc.
II. eccl. t. t. Paschae
Niedziela tzw. Przewodnia, pierwsza po Wielkanocy; dominica post Pascham prima
KodWp II p. 323 (a. 1316) : in C-U Pasche.
KodPol I p. 222 (a. 1493) : post Dominicam C-us Pasche.
Ita saepissime. Simili sensu pl.
KsgMaz I p. 7 (a. 1401) : in duabus septimanis post C-us Pasche.
III. singularia
1. modlitwa za konających; oratio pro morientibus
DŁUG. Op. p. 295 : fratres ordinis c-um ex more cum psalmis, orationibus et letaniis concinerent.
2. dzierżawa; actus locandi
ARect II p. 74 (a. 1540) : de ulteriori c-u et locacione domus.
Cf. CONDUCTUM.
3. namowa? impulsus?
TPaw III p. 52 (a. 1387) : sicut tuo c-u, sed meo non, fecisti dampnum.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)