Ogólne
Pełne hasło
Więcej

MEDITATIO

Gramatyka
  • Formymeditatio, meditacio
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -onis
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajżeński
Znaczenia
  • I.
    • 1. + animi cordis actus meditandi,deliberatio, consideratio.
      • a. gen.
      • b. + de:
      • c. + pro
    • 2. consilium, voluntas
      • α. + meditatio est (alicuius rei faciendae subsistit stat super speculam
      • β. + meditationem gerere volvere (secum
      • γ. + meditatione decoquere (pectus digerere duci gravari pensare Th. recensere revolvere vexari in meditationis spiritum conduci dirae meditationis angustia torqueri
  • II. + 1 exercitatio
    • 2. exsecutio, tractatio
  • III. phil.

Pełne hasło

MEDITATIO s. MEDITACIO, -onis f.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • NGl.
I.
1. zastanawianie się, rozmyślanie, rozważanie; actus meditandi,deliberatio, consideratio. Additur animi ( IO. VISL. p. 167 ) , cordis ( KodTyn p. 201, a. 1407) .
Dicitur
assidua (infra 45), attenta ( ArHist X p. 311, a. 1449) , diligens ( IurMas II p. 38, a. 1482) , interna ( StPPP VII p. 510, a. 1478) , iugis ( IurMas II p. 49, a. 1488) , laboriosa ( HumRef p. 29, a. 1443) , etiam dira (infra 199,18).
N. iuncturas meditationis acies ( StPPP VII p. 510, a. 1478) , spiritus ( KodMp IV p. 113, a. 1408) , item angustia ( CIOŁ. in CodEp I 1, p. 51 ) . Indicatur obi.
a. sq. gen.
b. sq. de:
KodMp IV p. 113 ( a. 1408) : de augendis ... regni nostri vtilitatibus ad m-is continue spiritum conducimur.
DokMp VII p. 178 ( a. 1425) : de quibus non modica subsistit m-o.
c. sq. pro :
KodWp II p. 245 ( a. 1305) : assidua m-e urgemur pro subditorum ... salute.
Praec. theol. definit
JAC. PAR. Opln p. 307 : m-o est providus animae obtutus in veritatis cognitionem seu inquisitionem vehementer occupatus.
Ib. infra cogitatio transit in m-em et haec in contemplationem.
N. pl. loco inscriptionis libri
DŁUG. Hist III p. 532 : lectionem ... m-um et orationum beati Bernhardi.
ŹrWaw I p. 53 ( a. 1476) : m-es beati Augustini in papiro.
AKapSąd III p. 290 ( a. 1507) : libellum m-um.
2. zamysł, zamiar; consilium, voluntas.
Dicitur
firmissima ( BRUNO Qfr p. 399 = p. 45,6 K.) , pia ( ArHist V p. 328, a. 1392-1412) .
Iuncturae verbales ad
1-2
α. meditatio est (alicuius rei faciendae : Tom. VII p. 373, a. 1525) , subsistit (cf. ), item (in imagine) stat super speculam ( JAC. PAR. Opln p. 144 ) .
β. meditationem gerere ( AAlex p. 171, a. 1502) , volvere (secum : DŁUG. Op. p. 324 ) .
γ. meditatione decoquere (pectus : DŁUG. Op. p. 1 ) , digerere ( id. LibBen I p. 566 ), duci ( KodPol II p. 571, a. 1488 ; AKapSąd II p. 661, a. 1491) , gravari ( IO. VISL. p. 167 ) , pensare ( IurMas II p. 38, a. 1482 et saepius ib. , cf. Th. VIII 570,64), recensere ( ArPrawn V p. 481, saec. XV ex. ex) , revolvere ( ArHist X p. 311, a. 1449) , vexari ( DŁUG. Hist. I p. 518=II p. 288 ed. nov.) ; ;item in meditationis spiritum conduci (cf. supra 198,42), dirae meditationis angustia torqueri ( CIOŁ. in CodEp I 1, p. 51 ) .
II. 1 . ćwiczenie, zaprawianie się w czymś; exercitatio, v. gr. armorum (saec. XV).
2. wykonanie, spełnianie; exsecutio, tractatio
AGZ III p. 201 ( a. 1431) : qui sacerdotes die noctuque precium ([i. precum)m]-e assidua vigilant et intendunt.
Cf. Th. VIII 572,33 sqq.
III. phil. wyobrażenie (jako forma poznania); explicat
GOST. Th. fol. c VIb : quedam cognoscuntur m-e et ymaginatione sicut res ymaginabiles, que sensui ... subiacent.
Ib. infra talis ... cogitatio non potest esse nisi per frequentationem mentis conuerse super cogitatum, que frequens conuersio mentis m-o vocatur; m-o autem talis de his est, que accipiuntur per sensum.
Ib. infra cum ... m-o informetur ex sensu et cogitatio ex m-e et intelligentia nostra ex cogitatione, sequitur, quod intelligentia nostra ex sensibilibus ortum habet.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)