- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- A.
- N.
I.
propr.
A.
1.
rozciągać, napinać, rozpinać;
tendere, extendere, explicare,
v.
gr. cortinam (
RachWaw
p. 4, a. 1395)
, tentorium (
RachJag
p. 208, a. 1394),
item catenam per flumen (
DŁUG. Hist. III
p. 486
).
Pass. de extensione corporis humani.
N.
rozprostować, wyciągnąć, poruszyć (chore członki ciała); protendere, movere (membra morbo correpta)
MPH IV p. 299 (saec. XIII med.med) : dum ipsa ... uotum uouisset, in continenti manum et pedem d-it et ipsorum officium plenarie recepit (inde DŁUG. Op. p. 108).Cf. Th. V 1, 1513, 12 sqq.
2.
rozdymać,rozpychać, rozsadzać; intrinsecus extendere.
N.
α.
refl.
et pass.
poculis, Baccho
upijać się; inebriari
KomKadł p. 388 : in his conviviis homines se poculis ingurgitant et d-unt.
RFil XVIII p. 322 (saec. XVI) : d-tus Baccho ... iaces.
β.
in imagine
pass.
tussi :
MARTIN. OP. Chr. p. 107 : Herodes ... tussi violenta d-retur.
3.
pass. rozciągać się, sięgać; porrigi, patere (de locis).
B.
rozsuwać, rozstawiać (palce, nogi); seiungere (digitos, pedes)
NIC. Bł. Serm. I p. 72 : videmus … pleros ... in ecclesia Dei infra ipsa sacra ... erecta ceruice, pede d-to, fronte impudica assistere.
ZapHer p. 61 (a. 1504) : sinistram ... sursum eleuatam ... d-sis (ed. distersis) digitibus.
N. part. perf.
rozszczepiony,rozdwojony; scissus
DŁUG. Hist. IV p. 41 : albam sagittam d-sam et in finibus recurvatam ... quae apud Polonos Odrowansch nominatur, habebat pro insigni.
II.
transl.
1.
rozszerzać,rozprzestrzeniać (władzę, wpływy); dilatare (auctoritatem sim.).
Pass.
rozprzestrzeniać się, przybierać na sile;
crescere.
2.
niepokoić, nękać, trzymać w napięciu; sollicitare,
vexare.
N. constr. sq.
ad :
NIC. Bł. Serm. II p. 284 : avari d-untur ad curam superfluam ... scilicet ad lucra temporalia ad modum vesicae, quae d-ta et inflata citius crepat (alluditur ad Vlg. Eccles. 3, 10 ).Cf. Th. V 1,1513, 25 sqq. Part. perf. niepewny, pełen wątpliwości; incertus,aestuans
DŁUG. Hist. I p. 416 : cui praestiturus sit suffragium ex contendentibus Wladislaus plurimum fluctuans et d-tus.