Ogólne
Pełne hasło
Więcej

DISCO-1

Gramatyka
  • Formydisco, discens
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -ere, -didici -ntis
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajmęski
Znaczenia
  • I.
    • 1. doctrina usuve aliquid percipere, erudiri, institui. discipulus (saec. XV).
    • 2. animadvertere, intellegere,certiorem fieri.
  • II. perf.
    • 1. persuasum habere, cognoscere, perspicere.
    • 2. scire.
    • 3. solere, consuescere. Occ. simili sensu praes.
  • III. docere

Pełne hasło

DISCO, -ere, -didici
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • A.
  • L.
[1. pl. ind. perf. act. dedicimus.:
KodMp II p. 195 (a. 1295) : sicut de certo testimonio fidedignorum ... dedicimus.
3. pl. con. impf. act. didicerent:
AKap p. 103 (a. 1550) : in quantum experimento ... consequerentur et didicerent etc.]
I.
1. zapoznawać się z czymś, uczyć się, poznawać; doctrina usuve aliquid percipere, erudiri, institui. Part. praes. loco subst. discens,, -ntis m. uczeń; discipulus (saec. XV).
2. dowiadywać się, zauważać, spostrzegać; animadvertere, intellegere,certiorem fieri.
II. perf.
1. poznać, przekonać się, stwierdzić; persuasum habere, cognoscere, perspicere.
2. wiedzieć; scire.
3. mieć zwyczaj, być przyzwyczajonym; solere, consuescere. Occ. simili sensu praes.
CodZagr p. 5 (a. 1486) : Teronesum ... unde gens Turcorum ... prodiens Poloniam, Moldaviam ... vastare d-it.
Constr.
ad I—II: indicatur quid a. sq. acc. b. sq. de. c. sq. inf. d. sq. acc. c. inf. e. sq. quod (quia)
DyplMog p. 68 (a. 1367) : se fide dignorum testimonio didicisse quod etc.
CodEp III p. 57 (a. 1451) : dum ... didicissem ... quia ... litteras certas ... haberet mittendum.
Cf. Th. V 1, 1334, 29 sqq. f. sq. enunt. interrog. g. sq. oratione recta
KodPol I p. 54 (a. 1249) : Apostolica doctrina instructi didicimus: «qui seminat in benedictionibus, de benedictionibus metet vitam eternam» ([Vlg. 2 Cor. 9, 6)].
indicatur unde (a quo) a. sq. ab. b. sq. de. c. sq. ex. d. sq. sub:
HUSSOW. p. 61, v. 23: quae nostri sub te (b. Hyacintho ) patres didicere magistro.
e. sq. adv., v. gr. hinc, inde, prout, sicut. indicatur quomodo a. sq. abl. , v. gr. experientia ( KodPol I p. 196, a. 1314 : ArHist V p. 22, a. 1408) , experimentis ( KodMp I p. 138, a. 1290) , fide dignorum testimonio ( sq.), item sq. abl. gerundii investigando ( DŁUG. LibBen III p. 85 ) . b. sq. adv. vel locut. adv. ,v. gr. ordinate ( DOBCZ. Ars fol. a IIa) , plene ( KodMp IV p. 5, a. 1386) , veraciter ( DokMp I p. 189, a. 1374) , de novo ( BYSTRZ. AnalPost fol. a VIIIb) , per experientiam ( StPPP I p. 79, saec. XIV med.med : item in vera experientia: PommUrk II p. 513, a. 1283) .
III. uczyć; docere
ArPrawn V p. 428 (a. 1395) : ipsum d-re habuit artificium pro I sexagena grossorum.
BYSTRZ. Elench. fol. p VIIIa : d-re enim est equiuocum ad dare disciplinam seu docere et ad recipere disciplinam seu doceri.
Cf. etiam GŁOG. Alex. I fol. Kk VIIIa et Th. II 1, 1335, 42 sqq.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)