Ogólne
Pełne hasło
Więcej

DECLARATORIUS

Gramatyka
  • Formydeclaratorius
  • Etymologiadeclarator
  • Odmiana -a, -um
  • Część mowyprzymiotnik
Znaczenia
  • I. qui explicat, explicandi vim habet
  • II. iur.
    • 1. + sententia decretum processus qua certa quaedam iuris norma causae, quae agitur, diiudicandae apta esse declaratur
    • 2. + litterae quibus aliquid (praec. sententia iudicis) comprobatur

Pełne hasło

DECLARATORIUS, -a, -um (declarator)
  • S.
  • L.
  • H.
I. objaśniający, podający objaśnienie czegoś; qui explicat, explicandi vim habet
SSrSil VIII p. 111 (a. 1462) : quas litteras civitas Wratislaviensis scripsit desuper pape d-as negocii.
SACR. Elucid. fol. c IIIb : ea, quae sunt magis d-a et explanatoria fidei.
ArPrawn I p. 341 (a. 1565) : articuli d-ii et interpretativi.
II. iur. t. t.
1. sententia wyrok deklaratoryjny, tj. stwierdzający stosowność określonej normy prawnej w danej sprawie; qua certa quaedam iuris norma causae, quae agitur, diiudicandae apta esse declaratur
*AGZ II p. 120 (a. 1443) : auditor quandam sententiam d-am penarum ... promulgavit.
ArSang II p. 174 (a. 1447) : sententiam nostram arbitralem et d-am in omnibus ... punctis suis ... ratificavimus, approbavimus et confirmavimus.
AKap Sąd II p. 355 (a. 1506) : dominus ex manifesta ... patracione sceleris ... sentenciam d-am contra eosdem nobiles tulit et promulgavit.
Ita saepius saec. XV—XVI. Simili sensu decretum ( RHerIII p. 63, a. 1523), item processus i. e. sententia
KodPol II p. 433 (a. 1427) : literas nostras seu processum d-um volumus penes ... episcopum ... remanere.
AKapSąd II p. 572 (a. 1454) : processus d-os monicionis, aggravacionis ... in eum ... per Sedem Apostolicam … latos.
Cf. KodUJ III p. 101 (a. 1482). Ad rem cf. Diet. droit canon. s. v. declaration.
2. litterae pismo zawierające potwierdzenie (zwł. wyroku sądowego); quibus aliquid (praec. sententia iudicis) comprobatur
CodSil V p. 168 (a. 1340) : ut ... receptis ... vestris probacionibus super illis privilegiis … necnon et d-ijs litteris super ipsis decimis et alijs vestris iuribus providere consulcius dignaremur.
ArPrawn X p. 332 (a. 1411) : nos iudex iuris supremi Cracoviensis easdem litteras d-as et remissorias duximus concedendas (cf. supra claviger monasterii ... petivit sibi ... litteras notificacionis super excepcione predicta dari).
*CodEp II p. 314 (a. 1433) : scripturis ... potestatis nobis date d-iis.
Simili sensu abs. loco subst.
*ArPrawn VI p. 24 (a. 1478) : quod ipsi illis litteris ac d-a huiusmodi uti possint.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)