Ogólne
Pełne hasło
Więcej

CURIALITER

Gramatyka
  • Formycurialiter
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana
  • Część mowyprzysłówek
Znaczenia
  • I. propr.
    • 1. more aulico, curialium (cf. s. v.) proprio
    • 2. iur. in iudicio (-ium) regis
    • 3. + residere domum habere, habitare
  • II. transl.
    • 1. comiter, blande, urbane
    • 2. facete, callide
    • 3. ornate
    • 4. diligenter, accurate, leviter

Pełne hasło

CURIALITER adv.
  • F.
  • Th. (rec.),
  • Dc.
  • B.
  • BJ.
  • N.
I. propr.
1. w sposób dworski, przyjęty na dworze (królewskim lub książęcym), okazale; more aulico, curialium (cf. s. v. ) proprio
GALL p. 476(= 149,11 M.) : acies ... curialis c-r armata circa Bolezlavum astitit.
KodPol II p. 757 (a. 1374) : servire ... ad ... expeditionem generalem in equo ... in pancerio c-r expeditus debebit scultetus.
Cf. CURIA I A 1 CURIALIS I1.
2. iur. w sądzie (przed sąd) króla; in iudicio (-ium) regis
KodKKr I p. 303 (a. 1365) : talem commutationem recognouerunt inter se fecisse et c-r coram nobis iudice terrae Cracoviensis peregisse.
KsgGrWp I p. 101 (a. 1390) : que debita dicto Aaron promisit solvere Dobrogostius ... aut secum c-r ordinare pro eisdem.
AGZ XIII p. 58 (a. 1437) : Petrus ... citavit c-r alias «nadwornim rokyem» Alexandrum.
Cf. StPPP III p. 13 (a. 1532) . Cf. CURIA I B 4 CURIALIS II.
3. residere mieszkać we dworze, mieć dwór; domum habere, habitare
AGZ XVI p. 259 (a. 1495) : in quo laneo nobilis Hynek residebit c-r alias «dworem».
Cf. CURIA III 1 a.
II. transl.
1. grzecznie, delikatnie, uprzejmie; comiter, blande, urbane
ArHist V p. 246 (a. 1332) : quod c-r te haberes vel exhiberes te ad virum.
MPH II p. 858 (saec. XIV med.med) : rex Spicimirum ... c-r est affatus.
ChrPP p. 442 : regina ... c-r sciscitabatur, si placeret regi, si etc.
N. glossam Pol.
RFil XXV p. 154 (saec. XV med.med) : ut eam c-r «czvdnye a czastho» salutet.
Cf. CURIALIS III 1 a.
2. dowcipnie, zręcznie; facete, callide
NIC. BŁ. Tract. fol. 96a : aut taceat, aut querentem c-r euadat, dicendo etc.
Cf. CURIALIS III 1 b et Th. IV 1488,67 sq.
N. glossam Pol. (ad 1—2)
GLb p. 126 : c-r, facete, morigerate ... «dwornye».
3. ozdobnie, okazale; ornate
MPH IV p. 661 (saec. XIII ex.) : noluit comedere super mensam consutam vel c-r contextam, nisi super simplicem pannum.
4. ostrożnie, delikatnie, uważnie; diligenter, accurate, leviter
NIC. POL. p. 138, v. 26 : viscera c-r extrahe.
CodSil V p. 302 (a. 1340) : manus sine strepitu c-r ipsarum mulierum pomulis applicare.
N. glossam Pol.
GLb p. 126 : c-r ... «pylnye».
Cf. CURIOSE I 1.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)