Ogólne
Pełne hasło
Więcej

CONSULTUS-1

Gramatyka
  • Formyconsultus
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -a, -um
  • Część mowyprzymiotnik
Znaczenia
  • I.
    • 1. prudens, cautus.
    • 2. qui consulto et cogitato fit
    • 3. + consultum esse servare aliquid, saluti esse alicui rei
  • II.
    • 1. alicuius rei peritus, gnarus.
    • 2. alicuius rei curam habens

Pełne hasło

CONSULTUS, -a, -um
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
I. de rebus
1. rozważny, roztropny; prudens, cautus.
Syn. et iuxta posita
expediens ( KodMp II p. 205, a. 1300 ; KodWp III p. 372, a. 1372) , bonus ( ArPrawn IV p. 538, a. 1423) , honestus ( KodKKr I p. 103, a. 1274) , sanctus ( *KodUJ II p. 94, a. 1448) , securus ( *ib. ), utilis ( KodMp II p. 205, a. 1300) .
N. constr. sq. dat.
Dogiel IV p. 206 (a. 1520) : id, quod ... c-issimum mihi et regno meo putarem.
Praec. impers.
consultum videtur (constat) a. sq. inf.
KodWp I p. 26 (a. 1175) : c-ssimum constat anime salvande providere.
DŁUG. Hist. V p. 401 : sed nec c-um videbatur plurima bella assumere.
Cf. Th. IV 585, 62 sqq. b. sq. acc. c. inf.
OSTR. p. 126 : rectius itaque c-um videretur librum iudiciorum in cista publica servari.
c. sq. enuntiato subi.
*KodUJ II p. 94 (a. 1448) : quare c-ius ... nobis videbatur, quod ... consilio Basiliensi esset obediendum.
KH XXVIII p. 349 (a. 1494) : ideo videtur nobis c-issimum, vt vestra caritas ... cum ipso duce Moskowie de connubio conueniat.
2. umyślny, celowy, zamierzony; qui consulto et cogitato fit
IANIC. p. 93, v. 18 : Turcarum classem in Rhodiis hoc tempus arenis perdere, c-am sicque tenere moram.
3. impers. consultum esse ratować coś; servare aliquid, saluti esse alicui rei
MPH II p. 36 (Ebbo) : tu vero, si vitae tuae c-um esse volueris, quantocius ... revertere. Et paulo post sed si c-um nobis esse volumus, sine iniuria eum a finibus ... eliminemus.
II. de personis
1. biegły w czymś, doświadczony; alicuius rei peritus, gnarus.
Constr. sq. gen.
2. dbały o coś; alicuius rei curam habens
IANIC. p. 56, v. 110 : vitae contempsit amorem, c-us rebus dum cupit esse tuis.
ArHist X p. 250 (a. 1566) : principes ... ecclesiasticos ... adhortetur, ut ... rei ecclesiastice c-iores esse velint.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)