- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- A.
I.
1.
a.
wzrastać razem z kimś (czymś);
simul cum aliquo (aliqua re) crescere
ArPrawn I p. 224 (saec. XV) : quoniam matris mee uberibus subieci illis (leg. illum?) et c-vit mecum usquemodo.
NIC. BŁ. Serm. III p. 132 : seminum genera, quae in ... agro absque concomitantibus zizanijs rarissime c-unt.
b.
wzrastać, powiększać się; augeri, crescere
CodEp II p. 55 (a. 1412) : ut maior caritas ... inter ... principes ... augeatur et c-at.
DŁUG. Hist. I p. 99 : liquor medonis nuntiatus est suapte c-re et fluore ad inundantiam prodire.
c.
zrastać się z czymś;
coalescere.
d.
porastać, być zarośniętym; tegi, obsitum esse
Visit. p. 234 (a. 1512) : in dicta hereditate satis ampla sunt multae silvae et borrae totaque hereditas fere nemoribus c-vit.
2.
twardnieć, gęstnieć, krzepnąć, tężeć, ścinać się, zamarzać; coire, crassescere, densum fieri.
Additur abl., v. gr.
cruoris coagulo (de flumine:
KADŁUB.
p. 48
)
, frigore (de aqua:
CRIC.
p. 210
)
, glacie
(de aquarum decursibus:
Tom. X
p. 430, a. 1528)
, nivibus (de hieme:
DŁUG. Hist. V
p. 537
)
, vapore (de guttis
id. Op.
p. 256
).
II.
transl.
1.
powstawać, tworzyć się, wzrastać, wyrastać; crescere, fieri, nasci.
Constr.
a.
sq.
de:
MARTIN. OP. Chr. p. 108 : hominem de terreno limo c-tum.
b.
sq.
ex.
* CIOŁ.
in
CodEp I 1, p. 48 : muli aut burdonis generatio, quae ex equo et asina vel mula et asino c-it.Ita saepius.
2.
zrastać się, łączyć się, wiązać się; cohaerere,
coniungi.
Constr.
a.
abs.
b.
sq.
dat.
DŁUG. Hist. IV p. 177 : dysenteria pestilens ... morbus, sanguinis profluvio c-tus.
c.
sq.
cum:
DŁUG. Op. p. 16 : insitam a natura prudentiam cum doctrina habens c-tam.
3.
singulare: wznosić się; evehi, promoveri
*KodUJ I p. 87 (a. 1410) : per literarum studia ... viri efficiuntur scientiis eruditi, rudes ad altiora c-unt et fides catholica roboratur.