- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- BJ.
- A.
- N.
Dogiel I p. 14 (a. 1462) : has concordias ... ordinavimus.Ita saepius.]
I.
zgoda, jednomyślność, (niekiedy prawie tyle co) pokój, przymierze, rozejm; unanimitas, consensus, (interdum fere i. q.) pax, foedus.
N. glossas Pol.
RFil XVI p. 358 (saec. XV) : c-a «jednota».
GLcerv p. 506 : c-a «zgoda, sworność».
Syn. et iuxta posita
amicitia (
StPPP III
p. 17, a. 1532)
, compositio (
Lites I
p. 435, a. 1326)
, coniunctio (
StPPP III
p. 17, a. 1532)
, medium (
PommUrk II
p. 176, a. 1267)
, pax (
KodMp I
p. 29, a. 1238
et saepissime), remissio (
Lites I
p. 90, a. 1339)
, treugae (
*CodEp III
p. 258, a. 1477)
, unio (
Lites I
p. 431, a. 1325).
N. locut.
α.
concordia maior
zgodna większość; maioris partis consensus
DŁUG. Hist. IV p. 543 : renovantur ... consiliariorum vota et maiori c-a primorum decernitur, quatenus ... Wladislaus in regem coronetur.
β.
per concordiam
na mocy ugody; pactione facta
DŁUG. LibBen III p. 381 : cmethones ... licet alias solvebant huiusmodi «meszne» in frugibus ... expost dabant per c-am quatuor marcas tantummodo.
Additur adi. , v. gr.
bona (
CodEp III
p. 540,
a. 1435)
, congruens (
CodVit
p. 378, a. 1416)
, firma (
CodEp II
p. 44, a. 1411)
, frivola (
ib. III
p. 525, a. 1433)
, inanis (
ib.
), indissolubilis (
ib. II
p. 44, a. 1411),
vera (
StPPP III
p. 17, a. 1532)
.
Iuncturae selectae
α. ad concordiam devenire (
Lites II
p. 219, a. 1412)
, inducere (
ib. I
p. 133
,
a. 1339)
, reducere (
StPPP III
p. 17, a. 1532
;
item ad concordiae gratiam
*KodWp I
p. 126,
a. 1233)
, revocare (
JAC. PAR. II
p. 361, a. 1415)
,
item ad concordiae concorditatem convertere (
KodKKr I
p. 47, a. 1253
;
DŁUG. Hist. II
p. 337
)
.
β. in concordiam redire (
Tom. XV I
p. 10, a. 1534)
.
γ. concordiam agere (
Tom. IV
p. 123, a. 1517)
, aggredi (
CodEp I 2,
p. 235, a. 1466)
, amplecti (cum aliquo
ib. III
p. 256, a. 1477)
, capere
(
ib.
p. 258, a. 1477)
, celebrare (
CodVit
p. 1015,
a. 1416)
, complecti (cum aliquo:
CodEp III
p. 266,
a. 1477)
, complere (
Lites II
p. 383, a. 1343)
, componere (
StPPP IX
p. 248, a. 1545
et saepius), ), concipere (
CodVit
p. 946, a. 1430
et saepius),
concludere (
*KodMp IV
p. 490, a. 1449)
, confirmare (in Thorun:
Lites II
p. 249, a. 1412)
, conflare (
MIECH.
p. 325
)
, consummare (
KodPol I
p. 192, a. 1343)
, convenire (
KodLit
p. 276,
a. 1421)
, disponere (
Dogiel I
p. 15, a. 1462)
,
dissipare (
Lites II
p. 376, a. 1343)
, facere (
AKap Sąd II
p. 831, a. 1522
; item concordiae determinationem:
CodEp III
p. 525, a. 1433
; medium:
PommUrk II
p. 384, a. 1278
; ordinationem:
Lites I
p. 90, a. 1339)
, firmare (concordiae foedera
ib.
p. 434, a. 1326)
, formare (
Dogiel I
p. 65,
a. 1472)
, frangere (
CodEp II
p. 281, a. 1431
et saepius), habere (cum aliquo:
Lites I
p. 435,
a. 1326
; in Thorun
ib. II
p. 172, a. 1413)
, impedire (
ib. II
p. 376, a. 1343),
implere (
CodVit
p. 1015,
a. 1416)
, infringere (
Tom. IV
p. 123, a. 1517)
, inire (
KodPol I
p. 192, a. 1343
;
KsgRachKr II
p. 200, a. 1399
et saepius), initiare (
Lites I
p. 458,
a. 1337)
, intervenire (
DokSul
p. 352, a. 1358)
, intrare (
AKapSąd I
p. 592, a. 1508
; item cum aliquo:
CodVit
p. 389, a. 1417)
, ordinare (
PommUrk II
p. 176, a. 1267
et saepius), practicare (
CodEp III
p. 79, a. 1455)
, prosequi (
CodVit
p. 378, a. 1416)
, reformare (
Lites II
p. 364,
a. 1341)
, retinere (inter se:
DŁUG. Hist. I
p. 303
)
, rumpere (
CodEp II
p. 281, a. 1431
et saepius),
sancire (condicionibus:
Dogiel V
p. 188, a. 1535)
, scindere (
DŁUG. Hist. I
p. 303
)
, seminare (
Lites II
p. 417, a. 1393)
, servare (
Tom. IV
p. 123, a. 1517)
, solidare (
Lites II
p. 364, a. 1341)
, stabilire (
AAlex
p. 498, a. 1505)
, tenere (
CodEp III
p. 525,
a. 1433)
, tractare (
ib. I 2,
p. 235, a. 1466
et saepius), turbare (
ZabDziej III
p. 120, a. 1491)
, violare (
KodPol I
p. 192, a. 1343
et saepissime).
II.
iur.
t. t. polubowna ugoda, umowa zawarta za pośrednictwem rozjemców między stronami;
concordia per arbitros reconciliata
(ad rem
cf.
P. Dąbkowski, Prawo prywatne polskie II, pp. 438-446)
KodWp II p. 75 (a. 1293) : causa, que vertebatur inter ... filios Bozathe ... et inter ... conventum claustri de Goscichov ... super hereditate Lubrze ... mediantibus probis viris ... in c-am est perducta.
Ib. III p. 248 (a. 1364) : et sic c-a inter se solemniter habita predicti dominus abbas ... et frater Simon ... nobis supplicarunt, ut huiusmodi c-am seu commutacionem nostris literis confirmare dignaremur.Ita saepissime.
N. glossas Pol.
StPPP II p. 221 (a. 1417) : equitauit ad dominum Cracouiensem ad c-am wlgariter «ku rosprawe».
KsgMaz III p. 241 (a. 1437) : arbitri ... locati ... pro ... c-a alias «rosprawyenye».
RHer III p. 32 (a. 1449) : Wenczeslao ius dedit ad c-am vulgariter «na ssprawa».
AGZ XII p. 328 (a. 1469) : inter premissos fecimus eviternam c-am alias «yednanye» sub vadio centum marcarum pro omnibus causis.
StPPP IX p. 90 (a. 1470) : fecit c-am alias «vrząd» cum matre mea.
Ib. XI p. 265 (a. 1477) : Margaretha ... cum suo privigno ... susceperunt illam c-am alias «szaczo wanye».
AGZ XVI p. 203 (a. 1486) : fuit circa mediatoriam c-am alias «yednaczskyey zgodzye».
Ib. XIX p. 473 (a. 1501) : fecit condictamen et c-am alias «szyednanye».
Syn. et iuxta posita
aequitas (
Dogiel IV
p. 121,
a. 1433)
, arbitratio (
APozn I
p. 343, a. 1462)
, arbitrium (
ib.
p. 148, a. 1449
et saepius), compositio (
CracArt I V
p. 67, a. 1423
et saepius), compositio amicabilis (
AKapSąd II
p. 4, a. 1404
et passim), contractus (
KodMp IV
p. 112, a. 1408)
, condictamen (
AGZ XIX
p. 473, a. 1501)
, decretum (
RotPozn
p. 411, a. 1423)
, ordinatio (
KodMp IV
p. 14, a. 1387
et saepius), ordo (
ib.
p. 308,
a. 1435)
, pactatio (
ib.
p. 14, a. 1387)
, pronuntiatio (
ib.
p. 445, a. 1446),
satisfactio (
ZabDziej II
p. 19,
a. 1482
et saepius), sententia (
StPPP VIII
p. 312,
a. 1389
; sententia arbitralis:
APozn I
p. 377,
a. 1465
et saepius),unio (
PomnLw I
p. 87, a. 1387
et saepissime).
Iuncturae selectae
α. concordia stat (
APozn II
p. 83, a. 1479,
item in perpetuum:
StPPP VIII
p. 824, a. 1400)
, exstat inter ipsos (
AKapSąd II
p. 4, a. 1404)
, effectum sortitur (
AGZ XII
p. 375,
a. 1475)
, subsequitur (
ib. XVII
p. 315, a. 1495)
.
β. concordiae adhaerere (
KsgPrzem I
p. 181,
a. 1429)
, consentire (
KsgŁawKr
p. 106, a. 1373)
, contravenire (
APozn I
p. 370, a. 1464
et saepius),
interesse (
AGZ XII
p. 370, a. 1475
et saepius),
parere (
ib.
p. 212, a. 1464
et saepius), satisfacere (
APozn I
p. 139, a. 1448
et saepius),
γ. a concordia recedere (
APozn II
p. 18, a. 1472).
δ. ad concordiam habere (
AGZ XVIII
p. 144, a. 1477)
, pervenire (
DokSul
p. 331, a. 1282
; item ad calculum concordiae:
DŁUG. LibBen I
p. 298
)
, recipere (
AGZ XII
p. 83, a. 1440).
ε. aliquem ad concordiam cum aliquo inducere (
StPPP VIII
p. 304,
a. 1389)
, per concordiam (de causa) dimittere
(
ib.
p. 543, a. 1398
;
ib.
p. 826, a. 1400)
, evadere (
ib.
p. 522, a. 1398),
concordia experiri (
ib.
p. 894
,
a. 1400).
ζ.
cum concordia cum aliquo intrare
( ib. IX p. 112, a. 1479 : intrauerunt cum concordia cum ... patruo ... pro cento marcarum).
η. causam in concordiam perducere (
KodWp II
p. 75,
a. 1293).
θ. in concordiam convenire (
Tom. III
p. 277, a. 1514)
, devenire (
KsgCzer
p. 35, a. 1410)
, venire (
StPPP VI
p. 450, a. 1525)
ι. super concordiam consentire (
AGZ XVII
p. 405, a. 1503)
, habere (
ib. XVIII
p. 144, a. 1477),
mittere (
TPaw VII
p. 391, a. 1424)
.
Praec. tamen
concordiam adinvenire (
ZabDziej II
p. 548, a. 1489)
, admittere (
ib.
p. 579, a. 1489),
agere (
AGZ XVI p. II, a. 1464)
, allegare (
ZabDziej II
p. 532, a. 1489),
amplecti (
AKapSąd III
p. 129, a. 1509)
, annihilare (
APozn II
p. 126,
a. 1483)
, annullare (
ib. I
p. 211, a. 1454),
appro
bare (
KodMp IV
p. 445, a. 1446
et saepissime),
arbitrare (
KsgKaz
p. 303, a. 1394
et saepius),
attendere (
ZabDziej III
p. 126, a. 1491)
, captare
(
AGZ XIV
p. 31, a. 1441)
, cassare (
APozn I
p. 211, a. 1454
et saepius),
celebrare (
ArPrawn X
p. 249, a. 1408
et saepius), comparare (
KsgKaz
p. 123, a. 1379)
, complecti (
Tom. III
p. 69,
a. 1514)
, componere (amicabiliter :
KodMp IV
p. 112, a. 1408)
, concordare (
StPPP VIII
p. 550,
a. 1398
et saepius),
confirmare (
KodWp III
p. 248,
a. 1364
et saepius),
confiteri (
KsgŁawKr
p. 25,
a. 1367
et saepissime),
consignare in libro (
APozn II
p. 40, a. 1473)
, contrahere (
ArPrawn X
p. 34,
a. 1394)
, curare (
ZabDziej II
p. 12, a. 1482)
, devenire (
AGZ XI
p. 199, a. 1442
:
talem c-am et composicionem devenerunt),
dicere (
KsgŁawKr
p. 46, a. 1369),
docere per arbitros (
AGZ XVIII
p. 297, a. 1491)
, edicere (
CracImpr
p. 5,
a. 1476)
, efficere (
KsgŁawKr
p. 55, a. 1370
et passim),
emulgare (
ArPrawn VI
p. 21, a. 1465
et saepius),
facere (
KodWp III
p. 491, a. 1380
et saepissime),
fideiubere (
AGZ XIII
p. 63,
a. 1438)
, generare (
PomnLw I
p. 87, a. 1387)
,
habere (
KodWp III
p. 248, a. 1364
et passim), ),
impendere (partibus :
Dogiel IV
p. 121, a. 1433)
,
inducere in librum terrestrem (
AGZ XII
p. 371,
a. 1475)
, infringere (
StPPP VII
p. 453, a. 1408
et passim),
ingredi (
ZabDziej II
p. 211, a. 1484)
,
inire (
TPaw IV
p. 413, a. 1390
et saepissime),
inscribere (
AGZ XVIII
p. 459, a. 1503)
, inserere in librum (
APozn II
p. 3, a. 1471
et saepius),
intervenire (
DokSul
p. 352, a. 1358)
, intrare
(
AGZ XII
p. 136, a. 1445
et saepissime),
invenire
(
KodWp III
p. 491, a. 1380
et saepius),
irritam facere (
APozn I
p. 211, a. 1454)
, locare (
AGZ XVIII
p. 89, a. 1474
:
c-am debent locare in duabus septim. ... que pars c-am non locaret, illa tres mare, succumbet ad solvendum partis in manus c-am locantis;
ita
ib.
saepissime), mortificare (
APozn II
p. 126, a. 1483)
, munire (
ib.
p. 56, a. 1476),
obire (
ARect I
p. 607, a. 1522)
, ordinare (
PomnLw I
p. 91, a. 1388
et saepissime),
placitare (
PommUrk VII
p. 172, a. 1328)
, ponere alicui (
AGZ XVIII
p. 183, a. 1479)
, probare (
ZabDziej II
p. 278, a. 1486)
, proferre (
KsgŁawKr
p. 26, a. 1367
et saepissime), promittere (
*DokSul
p. 332, a. 1282)
, promulgare (
PrzywKr
p. 8,
a. 1364
et saepissime), pronuntiare (
KsgŁawKr
p. 67, a. 1371
et saepius), prosequi (
CodVit
p. 456,
a. 1419
et saepius), ratificare (
APozn I
p. 377,
a. 1465
et saepissime), recipere (
StPPP VIII
p. 148, a. 1385
et saepius), recognoscere (
AGZ XVII
p. 306, a. 1494
et saepius), repellere (
AKap Sąd II
p. 591, a. 1468)
, reponere ad acta (
KodMp IV
p. 445, a. 1446)
, revocare (
AKapSąd II
p. 371,
a. 1523)
, sancire (
KodUJ II
p. 16, a. 1442)
, servare (
KodMp IV
p. 178, a. 1420
et saepissime),
sopire (
APozn II
p. 126, a. 1483)
, subterfugere (
ZabDziej III
p. 5, a. 1490)
, suscipere (
KodMp IV
p. 445, a. 1446
et saepius), sustinere (
KsgGrWp I
p. 66, a. 1389)
, tenere (
APozn I
p. 97, a. 1443
et saepissime), tentare (
ZabDziej II
p. 339, a. 1486
et saepius), terminare (
PommUrk VII
p. 249,
a. 1329
et saepius), transigere (
ZabDziej IV 1,
p. 103, a. 1559)
, violare (
KodMp IV
p. 15, a. 1387)
.
Locut.
α.
littera (instrumentum) concordiae, concordia
tzw. list jednany, pismo zawierające ugodę polubowną; litterae, quibus concordia per arbitros reconciliata conscripta continebatur
StPPP VI II p. 583 (a. 1398) : Helsca ... Paschconem ... actorem pro omnibus causis sibi ab octo annis motis per litteram c-e iure euasit (ita saepissime.
N. syn.
TPaw VII p. 398, a. 1424 : literam c-e et satisfaccionis).
AKapSąd II p. 631 (a. 1480) : ad ostendendam veritatem et detegendam falsitatem instrumenti c-e (cf. ib. infra p. 632).
Ib. III p. 258 (a. 1497) : vexillifero ... litteras arbitrorum ... c-e inter ipsum et dictam Katherinam facte producente.
Ib. infra dominus non obstante producta c-a mandavit probare clarius de separacione.
Ib. p. 135 (a. 1509) : prout lacius in c-a arbitrali continetur.Cf. CONCORDATIVUS CONCORDATIVALIS II CONCORDI ALIS II.
β.
ad concordiam locari
być wybranym sędzią polubownym; arbitrum eligi
KodMp IV p. 112 (a. 1408) : de consilio dominorum prelatorum et baronum ad predictam c-am locatorum taliter decreuimus obseruandum.
Item
amicos concordiae
(i. e. arbitros)
locare
AGZ XII p. 382 (a. 1461) : Elizabeth cum Katherina germane habent locare amicos c-e.
Item
aliquem (arbitrum) super concordiam locare :
AGZ XVIII p. 161 (a. 1477) : super ipsamque c-am debent locare ... Spithconem ... et Iacobum.
γ.
poena concordiae
kara tzw. jednane, opłata sądowa uiszczana w związku z zawarciem polubownej ugody w toku wszczętego procesu; multa a partibus, quarum controversia inter ipsam legis actionem ad concordiam adducta sit, iudicum iussu solvenda
JusPol p. 452 (a. 1421) : subditi nostri ... a tali c-a dictarum trium citationum ... in una citatione contentarum non plus nisi unam poenam c-ae, alias «iednane», nobis ... solvere tenebuntur (cf. ib. p. 458).
Ib. p. 461 (a. 1478) : praedictos dominos ... a poena c-ae alias «iednanego» absolvimus cf. ib. p. 462, a. 1482).Cf. poena CONCORDABILIS CONCORDALIS CONCORDANTIALE.
Additur
α.
gen.
,
v.
gr. amicorum (
StPPP VIII
p. 883, a. 1400
et saepius), arbitrorum alias
«gyednaczow» (
ib. IX
p. 73, a. 1468
et saepius),
bonorum hominum (
ZabDziej I
p. 36, a. 1427)
, compositionis amicabilis (
StPPP II
p. 706,
a. 1465)
, dominorum (
APozn I
p. 114, a. 1445)
, patris (i. e. cum de poena pro patris capite ageretur
AKap Sąd III
p. 110, a. 1506)
, unionis (
PomnLw I
p. 26, a. 1384).
β.
adi. aequalis (
APozn II
p. 281,
a. 1495)
, aeviterna (
AGZ XII
p. 328, a. 1469)
, amicabilis (
KsgKaz
p. 123, a. 1379
et saepissime),
arbitralis (
APozn I
p. 59, a. 1440
et saepissime),
arbitraria (
AKapSąd II
p. 596, a. 1470)
, bona (
StPPP XI
p. 265, a. 1477)
, integra (
ZabDziej I
p. 132, a. 1496)
, irrevocabilis (
KsgŁawKr
p. 137,
a. 1376)
, laudabilis (
KsgKaz
p. 480, a. 1400
et saepius), liberalis (
AGZ XVI
p. 269, a. 1496)
, mediatoria (
ib.
p. 203, a. 1486)
, mutua (
StPPP XI
p. 217, a. 1448)
, omnimoda (
PomnLw I
p. 91,
a. 1388
et saepius), perpetua (
KsgŁawKr
p. 137,
a. 1376
et saepissime), plena (
StPPP XI
p. 160,
a. 1425
et saepius), plenaria (
PomnLw I
p. 91,
a. 1388)
.
Constr.
a.
abs.
b.
sq.
cum.
c.
sq.
de :
StPPP VIII p. 425 (a. 1397) : Nicol(aus) ... emisit de causis Albertum ... ex c-a de terminis.
CracArt I V p. 103 (a. 1439) : facta est presens c-a de homicidio.Ita saepius.
d.
sq.
inter.
e.
sq.
pro :
StPPP VIII p. 374 (a. 1394) : Katerina ... fecit ... perpetuam c-am pro hereditatibus ... cum suo leuiro.Ita saepissime.
f.
sq.
ratione :
KsgŁawKr p. 9 (a. 1366) : c-am inter Nicolaum ... et Cuncze ... racione muri ipsius Nicolai.Ita saepius.
g.
sq.
super :
StPPP VIII p. 852 (a. 1400) : ad recognoscendum ... c-am super bonis Petri.Ita saepissime.