Ogólne
Pełne hasło
Więcej

CENTURIO

Gramatyka
  • Formycenturio
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -onis
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajmęski
Znaczenia
    • I. milit. praefectus centuriae militum.
    • II. principis magistratus servorum centuriae praepositus
    • III. excubiis urbanis praepositus

Pełne hasło

CENTURIO, -onis m.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • BJ.
  • N.
setnik
I. milit. rotmistrz; praefectus centuriae militum.
Syn.
rotmagister ( ArPrawn VII p. 39, a. 1566).
N.
dowódca roty złożonej z ludności wiejskiej; centuriae rusticorum praepositus
AAlex p. 313 (a. 1503) : ut autem constaret, quo ordine ... decimi hominis fieret expeditio, electi sunt in singulis districtibus generosi ac nobiles ductores seu magistri plebium, qui condam dicebantur aliquando tribuni plebis, aliquando c-es.
II. urzędnik książęcy sprawujący zarząd nad setką ludności niewolnej; principis magistratus servorum centuriae praepositus
Ztschr. XLVIII p. 131 (a. 1217) : decimam ... de ... meile ... post duos c-es.
KodMp I p. 31 (a. 1241-43) : duas sortes ... de quibus c-o meus (sc. ducis Conradi ) ... conquerebatur.
Ita saepius saec. XIII.
N. constr. sq.
de :
KsgMaz III p. 21 (a. 1434) : c-o de Wylkowugye obligavit se dare 1/2 sexagenam ... nobili Iohanni.
Ad rem cf. A. Poppe, Ludność dziesiętnicza w Polsce średniowiecznej, in KH LX1V 1957, p p. 2 - 31.
III. dowódca straży miejskiej; excubiis urbanis praepositus
CracArt I V p. 73 (a. 1426) : filio Margarethe ... quondam c-is Tewdernewder.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)