Ogólne
Pełne hasło
Więcej

CANCELLO

Gramatyka
  • Formycancello, cancelo
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -are, -avi, -atum
Znaczenia
  • I.
    • 1.
      • a. ad orandum complicare
      • b. decussatim ponere
    • 2. cancellorum instar struere
    • 3. cancellis instruere
  • II.
    • 1. propr.
      • a. scripta ductis decussatim lineis delere
      • b. delere (diploma)
    • 2. transl. infirmare, tollere, irritum facere

Pełne hasło

CANCELLO s. CANCELO, -are, -avi, -atum
  • F.
  • Th.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • BJ.
  • H.
  • Ha.
  • N.
I.
1. manus
a. złożyć ręce do modlitwy; ad orandum complicare
JAC. PAR. Serm. fol. 198a : fecit ymaginem sui ipsius stantem ante ymaginem Christi... manibus c-tis.
N. glossam Pol.
RFil XXXIII p. 184 (a. 1447) : manibus c-tis «splothwszy rąncze».
Cf.
ib. XXV p. 127 (a. 1475) : c-bunt manus «splothą».
b. skrzyżować ręce; decussatim ponere
NIC. BŁ. Tract. fol. 65b : sacerdos c-at manus in modum crucis eleuando eas.
2. zbudować w kształcie kraty; cancellorum instar struere
Tom. X p. 224 (a. 1528) : cratis ... aenea c-ta.
3. zaopatrzyć w kratę; cancellis instruere
*MatPis II p. 11 (a. 1557) : galeam apertam c-tam seu torneariam.
II.
1. propr.
a. kreślić, przekreślać; scripta ductis decussatim lineis delere
KodMp II p. 81 (a. 1250) : rescriptum apostolicum non c-tum ... non aliqua parte sui ... uiciatum.
KodLit p. 5 (a. 1254) : litteras... non abolitas, non rasas, non c-tas.
StPPP VIII p. 559 (a. 1398) : bene valet nota ista et non debet c-ri.
N. syn. et glossam Pol.
GLb p. 119 : c-o, delere vel lineam trahere per scripturam «przecreszycz».
Constr. sq.
de wykreślić, skreślić; e libro tollere
KsgGrWp I p. 329 (a. 1399) : omnes causas ... capitaneus ... mandavit de hoc libro c-re.
b. sensu latiore: zniszczyć (dokument); delere (diploma)
KodKKr II p. 5 (a. 1330) : acticata ... omnia cum sentencia tradantur nobis arbitris c-nda.
Visit. p. 131 (a. 1511) : notarius certos actus ipsius causae c-vit et propter hanc cancellacionem ... detentus erat.
2. transl. unieważnić; infirmare, tollere, irritum facere
SchlUrk p. 513 (a. 1326) : verbo vel opere jura ... infringere, immutare aut c-re.
KodWp III p. 703 (a. 1397) : si ... haberemus privilegiorum ... aliqua munimenta, ipsa ... cassamus, c-amus, destruimus.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)